Blockchain là gì? Tìm hiểu về Blockchain

Blockchain là gì

Blockchain là gì? Blockchain là một cơ sở dữ liệu phân tán (distributed database) được chia sẻ giữa các nút của mạng máy tính. Với tư cách là một cơ sở dữ liệu (database), blockchain lưu trữ thông tin điện tử ở định dạng kỹ thuật số. Blockchain được biết đến nhiều nhất với vai trò quan trọng trong các hệ thống tiền điện tử, chẳng hạn như Bitcoin, nhằm duy trì hồ sơ giao dịch an toàn và phi tập trung. Điểm mới ở blockchain chính là sự đảm bảo tính trung thực, bảo mật của bản ghi dữ liệu (data record) và tạo ra sự tin cậy mà không cần đến bên thứ ba làm trung gian trong các giao dịch.

Một điểm khác biệt quan trọng giữa một database điển hình và blockchain là cách cấu trúc dữ liệu. Blockchain thu thập và nhóm thông tin thành các block (khối), chứa các tập hợp thông tin. Các block có khả năng lưu trữ nhất định và sau khi được lấp đầy sẽ được đóng lại, liên kết với block đã được lấp đầy trước đó, tạo thành một chuỗi dữ liệu được gọi là blockchain. Tất cả thông tin mới theo sau block vừa thêm đó được biên soạn thành một block mới, block đó về sau cũng sẽ được thêm vào chuỗi sau khi đã được lấp đầy.

Database thường cấu trúc dữ liệu của nó dưới dạng các bảng, trong khi blockchain, giống như tên gọi của nó, thì lại cấu trúc dữ liệu thành các khối (block) được xâu chuỗi lại với nhau. Cấu trúc dữ liệu này vốn đã tạo ra một dòng dữ liệu thời gian không thể thay đổi vì đã được thực hiện theo bản chất phi tập trung. Khi một block được lấp đầy, nó sẽ được khóa lại, bảo vệ chắc chắn và trở thành một phần của dòng thời gian. Mỗi block trong chuỗi được cấp một dấu thời gian chính xác vào thời điểm nó được thêm vào chuỗi.

BÀI HỌC QUAN TRỌNG RÚT RA:

• Blockchain là một loại database được chia sẻ khác với database điển hình ở cách mà nó lưu trữ thông tin; các blockchains lưu trữ dữ liệu trong các block sau đó được liên kết với nhau thông qua mật mã.
• Dữ liệu mới đến được nhập vào một block mới. Sau khi block chứa đầy dữ liệu, nó sẽ được xâu chuỗi vào block trước đó, nhờ đó, dữ liệu được liên kết với nhau theo thứ tự thời gian.
• Các loại thông tin khác nhau có thể được lưu trữ trên cùng một blockchain, nhưng cách sử dụng phổ biến nhất cho đến nay của blockchain vẫn là làm sổ cái cho các giao dịch.
• Trong trường hợp của Bitcoin, blockchain được sử dụng theo cách phi tập trung để không có cá nhân hoặc nhóm nào có quyền kiểm soát – thay vào đó, tất cả người dùng đều giữ quyền kiểm soát chung.
• Các blockchain phi tập trung mang tính bất biến, nghĩa là không thể thay đổi dữ liệu đã nhập vào. Đối với Bitcoin, bất biến nghĩa là các giao dịch được ghi lại vĩnh viễn và bất kỳ ai cũng có thể xem được.

Blockchain hoạt động như thế nào?

Mục tiêu của blockchain là cho phép thông tin kỹ thuật số được ghi lại và phân phối, nhưng không được chỉnh sửa. Theo đó, blockchain là nền tảng cho các sổ cái bất biến hoặc các data record của các giao dịch không thể thay đổi, xóa hoặc phá hủy. Đây là lý do tại sao các blockchain còn được gọi là công nghệ sổ cái phân tán (DLT) .

Khái niệm Blockchain lần đầu được đề xuất với vai trò một dự án nghiên cứu vào năm 1991, sớm hơn so với ứng dụng được sử dụng rộng rãi đầu tiên của nó: Bitcoin, ra mắt vào năm 2009. Từ đó về sau, việc sử dụng blockchain đã bùng nổ thông qua việc tạo ra các loại tiền điện tử , tài chính phi tập trung (DeFi) các ứng dụng, mã thông báo không thể thay thế (NFT) , và hợp đồng thông minh .

Quy trình giao dịch

Các thuộc tính của tiền điện tử

Blockchain phi tập trung

Hãy tưởng tượng rằng một công ty sở hữu một vùng mạng server với 10.000 máy tính được sử dụng để duy trì database chứa tất cả thông tin tài khoản của khách hàng. Công ty này sở hữu một kho tập trung, chứa tất cả máy tính dưới một mái nhà và có toàn quyền kiểm soát từng máy tính này và tất cả thông tin chứa trong chúng. Tuy nhiên, mô hình này tồn tại một nhược điểm. Điều gì xảy ra nếu nguồn điện tại địa điểm đó bị mất? Điều gì sẽ xảy ra nếu kết nối Internet của nơi đó bị ngắt? Nếu nơi đó cháy rụi thì sao? Điều gì sẽ xảy ra nếu có một kẻ xấu nào đó xóa mọi thứ chỉ với một lần nhấn phím? Nếu các trường hợp đó xảy ra, dữ liệu sẽ bị mất hoặc bị hỏng.

Blockchain cho phép dữ liệu lưu giữ trong database được trải rộng khắp các nút mạng tại nhiều vị trí khác nhau. Điều này không chỉ tạo ra sự dư thừa mà còn duy trì tính trung thực của dữ liệu được lưu trữ trong đó. Nếu có ai đó cố gắng thay đổi bản ghi tại một phiên bản của database, các nút khác sẽ không bị thay đổi và theo đó sẽ có thể ngăn chặn kẻ xấu làm như vậy. Nếu một người dùng hồ sơ giả mạo giao dịch của Bitcoin, tất cả các nút khác sẽ tham chiếu chéo lẫn nhau và dễ dàng xác định nút có thông tin không chính xác. Hệ thống này giúp thiết lập một thứ tự chính xác và minh bạch của các sự kiện. Bằng cách này, không một nút nào trong mạng có thể thay đổi thông tin được lưu giữ bên trong nó.

Vì lý do này, thông tin và lịch sử (chẳng hạn như các giao dịch của tiền điện tử) là không thể thay đổi được. Bản ghi có thể là danh sách các giao dịch (chẳng hạn như với tiền điện tử), nhưng blockchain cũng có thể chứa nhiều thông tin khác như hợp đồng pháp lý, danh tính nhà nước hoặc kho sản phẩm của công ty.

* QUAN TRỌNG: Để xác thực các mục nhập hoặc bản ghi mới cho một block, phần lớn sức mạnh tính toán của mạng phi tập trung sẽ cần phải đồng ý. Để ngăn chặn những kẻ xấu xác thực các giao dịch xấu hoặc chi tiêu gấp đôi , các blockchain  được bảo mật bởi một cơ chế đồng thuận, chẳng hạn như bằng chứng công việc (PoW) hoặc là bằng chứng cổ phần (PoS) . Các cơ chế này cho phép thỏa thuận ngay cả khi không có nút nào phụ trách.

Tính minh bạch

Do tính chất phi tập trung của blockchain Bitcoin, tất cả các giao dịch có thể được xem một cách minh bạch bằng cách có một nút cá nhân hoặc sử dụng blockchain explorers cho phép mọi người xem các giao dịch đang diễn ra trực tiếp. Mỗi nút có bản sao của chuỗi riêng được cập nhật khi các block mới được xác nhận và thêm vào. Điều này có nghĩa là nếu bạn muốn, bạn có thể theo dõi Bitcoin dù nó đi đến bất cứ đâu. 

Ví dụ, các sàn giao dịch đã từng bị tấn công trong quá khứ, nơi những người giữ Bitcoin trên sàn giao dịch đã mất tất cả. Mặc dù hacker có thể hoàn toàn ẩn danh, nhưng Bitcoin mà họ trích xuất có thể dễ dàng theo dõi. Nếu Bitcoin bị đánh cắp trong một số vụ hack này được chuyển đi hoặc sử dụng ở một nơi nào đó, thì sẽ dễ dàng tra được.

Tất nhiên, các bản ghi được lưu trữ trong blockchain Bitcoin (cũng như hầu hết các chuỗi khác) đều được mã hóa. Điều này có nghĩa là chỉ chủ sở hữu của một bản ghi mới có thể giải mã nó để tiết lộ danh tính (sử dụng public–private key pair). Do đó, người dùng blockchain có thể ẩn danh trong khi vẫn giữ được tính minh bạch.

Blockchain có an toàn không?

Công nghệ blockchain đạt được sự tin cậy và bảo mật phi tập trung theo rất nhiều cách. Đầu tiên, các block mới luôn được lưu trữ tuyến tính và theo thứ tự thời gian. Nghĩa là, chúng luôn được thêm vào “phần cuối” của blockchain. Sau khi một block đã được thêm vào phần cuối của blockchain, việc quay lại và thay đổi nội dung của block là vô cùng khó khăn trừ khi phần lớn mạng lưới đã đạt được sự đồng thuận để làm như vậy. Đó là bởi vì mỗi block chứa hàm băm (hash) riêng, cùng với mã băm của block trước nó, cũng như dấu thời gian đã đề cập trước đó. Mã băm được tạo bởi một hàm toán học biến thông tin kỹ thuật số thành một chuỗi số và chữ cái. Nếu thông tin đó được chỉnh sửa theo bất kỳ cách nào, thì mã băm cũng thay đổi theo.

Giả sử rằng một hacker, người cũng điều hành một nút trên mạng lưới blockchain, muốn thay đổi một blockchain và đánh cắp tiền điện tử từ những người khác. Nếu họ thay đổi bản sao duy nhất của mình, bản sao đó sẽ không còn phù hợp với bản sao của người khác. Khi mọi người khác tham chiếu chéo các bản sao của họ với nhau, họ sẽ thấy bản sao này khác biệt và phiên bản chuỗi của hacker đó sẽ bị loại bỏ là bất hợp pháp. 

Thành công với một vụ hack như vậy sẽ yêu cầu hacker đồng thời kiểm soát và thay đổi 51% hoặc nhiều hơn các bản sao của blockchain để bản sao mới của chúng trở thành bản sao chính thì khi đó chuỗi mới được thỏa thuận. Một cuộc tấn công như vậy cũng sẽ yêu cầu một lượng lớn tiền và tài nguyên, vì chúng sẽ cần phải thực hiện lại tất cả các block vì chúng sẽ có các dấu thời gian và mã băm khác nhau. 

Do quy mô của nhiều mạng lưới tiền điện tử và tốc độ phát triển của chúng, chi phí để đạt được một kỳ tích như vậy gần như là không thể. Điều này không chỉ cực kỳ tốn kém mà còn có thể không  mang lại kết quả gì. Làm một điều như vậy sẽ không thể không bị chú ý, vì các thành viên trong mạng lưới sẽ thấy được những thay đổi mạnh mẽ đối với blockchain. Các thành viên sau đó sẽ “hard fork” chuyển sang phiên bản mới của chuỗi không bị ảnh hưởng. Điều này sẽ khiến phiên bản bị tấn công của mã thông báo giảm mạnh về mặt giá trị, khiến cuộc tấn công cuối cùng trở nên vô nghĩa, vì kẻ xấu chỉ có quyền kiểm soát một tài sản vô giá trị. Điều tương tự cũng sẽ xảy ra nếu kẻ xấu tấn công fork mới của Bitcoin.  Nó được xây dựng theo cách này để việc tham gia vào mạng được khuyến khích nhiều hơn về mặt kinh tế thay vì cố gắng tấn công nó.

Bitcoin vs. Blockchain

Công nghệ blockchain lần đầu tiên được phác họa vào năm 1991 bởi Stuart Haber và W. Scott Stornetta, hai nhà nghiên cứu này muốn triển khai một hệ thống nơi mà dấu thời gian tài liệu không thể bị giả mạo.  Nhưng phải đến gần hai thập kỷ sau, với sự ra mắt của Bitcoin vào tháng 1 năm 2009, blockchain mới có ứng dụng thực tế đầu tiên.

Giao thức Bitcoin được xây dựng trên một blockchain. Trong một bài nghiên cứu giới thiệu về tiền kỹ thuật số, người tạo ra biệt danh của Bitcoin, Satoshi Nakamoto , đã gọi nó là “một hệ thống tiền điện tử mới hoàn toàn ngang hàng, không có bên thứ ba đáng tin cậy”.

Điều quan trọng cần hiểu ở đây là Bitcoin chỉ sử dụng blockchain như một phương tiện để ghi lại sổ cái thanh toán một cách minh bạch, nhưng trên lý thuyết, blockchain có thể được sử dụng để ghi lại bất kỳ số lượng điểm dữ liệu nào. Như đã thảo luận ở trên, điều này có thể ở dạng giao dịch, phiếu bầu trong một cuộc bầu cử, kiểm kê sản phẩm, danh tính tiểu bang, giấy tờ tùy thân, v.v. 

Hiện tại, hàng chục nghìn dự án đang tìm cách triển khai các blockchain theo nhiều cách khác nhau để giúp xã hội thay vì chỉ ghi lại các giao dịch – chẳng hạn như một cách để bỏ phiếu an toàn trong các cuộc bầu cử dân chủ. Bản chất tính bất biến của blockchain khiến việc bỏ phiếu gian lận trở nên khó xảy ra hơn rất nhiều. Ví dụ, một hệ thống bỏ phiếu có thể hoạt động sao cho mỗi công dân của một quốc gia sẽ được phát hành một loại tiền điện tử hoặc mã thông báo duy nhất. Sau đó, mỗi ứng cử viên sẽ được cấp một địa chỉ ví cụ thể và những người bỏ phiếu sẽ gửi mã thông báo hoặc tiền điện tử của họ đến địa chỉ của bất kỳ ứng cử viên nào mà họ muốn bỏ phiếu. Bản chất minh bạch và có thể truy xuất của blockchain sẽ loại bỏ cả việc kiểm phiếu của con người và khả năng có những kẻ xấu giả mạo lá phiếu thực.

Blockchain so với ngân hàng

Blockchain đã được báo trước là một lực lượng gây xáo trộn cho lĩnh vực tài chính, và đặc biệt là với các chức năng thanh toán và ngân hàng. Tuy nhiên, ngân hàng và các blockchain phi tập trung rất khác nhau.

Để quan sát ngân hàng khác với blockchain như thế nào, hãy so sánh hệ thống ngân hàng với việc triển khai blockchain của Bitcoin.

Blockchains được sử dụng như thế nào?

Như chúng ta đã biết, các block trên blockchain của Bitcoin lưu trữ dữ liệu về các giao dịch tiền tệ. Ngày nay, có hơn 10.000 hệ thống tiền điện tử khác đang chạy trên blockchain. Nhưng hóa ra, blockchain thực sự là một cách đáng tin cậy để lưu trữ dữ liệu về các loại giao dịch khác.

Một số công ty đã kết hợp blockchain bao gồm Walmart, Pfizer, AIG, Siemens, Unilever và một loạt các công ty khác. Ví dụ: IBM đã tạo blockchain Food Trust để theo dõi hành trình mà các sản phẩm thực phẩm cần có để đến được địa điểm của chúng.

Tại sao phải làm thế? Ngành công nghiệp thực phẩm đã chứng kiến vô số đợt bùng phát vi khuẩn E. coli, salmonella và listeria, cũng như các chất độc hại vô tình được đưa vào thực phẩm. Trong quá khứ, người ta đã mất nhiều tuần để tìm ra nguồn gốc của những đợt bùng phát này hoặc nguyên nhân gây bệnh từ những gì mọi người đang ăn. Việc sử dụng blockchain mang lại cho các thương hiệu khả năng theo dõi lộ trình của một sản phẩm thực phẩm từ nguồn gốc của nó, thông qua từng điểm dừng của sản phẩm và cuối cùng là giao hàng. Nếu một thực phẩm được phát hiện là bị ô nhiễm, thì có thể được truy xuất nguồn gốc của nó qua từng điểm dừng. Không chỉ vậy, các công ty này giờ đây còn có thể nhìn thấy mọi thứ khác mà sản phẩm có thể tiếp xúc, cho phép xác định vấn đề xảy ra sớm hơn và có tăng khả năng cứu sống. Đây là một ví dụ về blockchain trong thực tế, nhưng có rất nhiều hình thức triển khai blockchain khác.

Tài chính – Ngân hàng

Có lẽ không có ngành nào được hưởng lợi từ việc tích hợp blockchain vào các hoạt động kinh doanh của mình hơn ngân hàng. Các tổ chức tài chính chỉ hoạt động trong giờ làm việc, thường là năm ngày một tuần. Điều đó có nghĩa là nếu bạn cố gắng gửi séc vào thứ Sáu lúc 6 giờ chiều, bạn có thể sẽ phải đợi đến sáng thứ Hai để có tiền vào tài khoản của bạn. Ngay cả khi bạn thực hiện gửi tiền trong giờ làm việc, giao dịch vẫn có thể mất từ một đến ba ngày để xác minh do khối lượng giao dịch lớn mà ngân hàng cần phải giải quyết. Blockchain, ngược lại, không hề có ngày nghỉ.

Bằng cách tích hợp blockchain vào các ngân hàng, người tiêu dùng có thể thấy các giao dịch được xử lý trong vòng 10 phút – thời gian cơ bản cần thiết để thêm một block vào blockchain, bất kể ngày lễ hay thời gian trong ngày hoặc trong tuần. Với blockchain, các ngân hàng cũng có cơ hội trao đổi tiền giữa các tổ chức nhanh chóng và an toàn hơn. Ví dụ: trong kinh doanh giao dịch chứng khoán, quá trình thanh toán và bù trừ có thể mất đến ba ngày (hoặc lâu hơn, nếu giao dịch quốc tế), có nghĩa là tiền và cổ phiếu bị đóng băng trong khoảng thời gian đó.

Với quy mô của các khoản tiền liên quan, ngay cả khi số tiền được vận chuyển trong vài ngày cũng có thể mang lại chi phí và rủi ro đáng kể cho các ngân hàng.

Đơn vị tiền tệ

Blockchain tạo thành nền tảng cho các loại tiền điện tử như Bitcoin. Đồng đô la Mỹ được kiểm soát bởi Cục Dự trữ Liên bang. Dưới hệ thống cơ quan trung ương này, dữ liệu và tiền tệ của người dùng về mặt kỹ thuật là tùy theo ý muốn của ngân hàng hoặc chính phủ của họ. Nếu ngân hàng của người dùng bị tấn công, thông tin cá nhân của khách hàng sẽ gặp rủi ro. Nếu ngân hàng của người dùng bị tấn công hoặc khách hàng sống ở một quốc gia có chính phủ không ổn định, giá trị đồng tiền của họ có thể gặp rủi ro. Năm 2008, một số ngân hàng sụp đổ đã được cứu trợ – một phần sử dụng tiền của người đóng thuế. Đây là những lo lắng khi mà Bitcoin lần đầu tiên được hình thành và phát triển.

Bằng cách trải rộng các hoạt động của mình trên một mạng lưới máy tính, blockchain cho phép Bitcoin và các loại tiền điện tử khác hoạt động mà không cần có cơ quan trung ương. Điều này không chỉ làm giảm rủi ro mà còn loại bỏ nhiều phí xử lý và giao dịch. Nó cũng có thể cung cấp cho những người ở các quốc gia có tiền tệ hoặc cơ sở hạ tầng tài chính không ổn định một loại tiền tệ ổn định hơn với nhiều ứng dụng hơn và mạng lưới cá nhân và tổ chức rộng lớn hơn mà họ có thể kinh doanh cả trong nước và quốc tế.

Sử dụng ví tiền điện tử đối với tài khoản tiết kiệm hoặc phương tiện thanh toán đặc biệt có ý nghĩa đối với những người không có giấy tờ tùy thân. Một số quốc gia có thể bị chiến tranh tàn phá hoặc chính phủ thiếu cơ sở hạ tầng để cung cấp thông tin nhận dạng. Công dân của những quốc gia như vậy có thể không có quyền truy cập vào tài khoản tiết kiệm hoặc tài khoản môi giới. Do đó, họ không có cách nào để cất giữ của cải một cách an toàn.

Chăm sóc sức khỏe

Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể tận dụng blockchain để lưu trữ hồ sơ y tế của bệnh nhân một cách an toàn. Khi một hồ sơ y tế được tạo và ký, nó có thể được ghi vào blockchain,  cung cấp cho bệnh nhân bằng chứng và sự tin tưởng rằng hồ sơ không có khả năng bị thay đổi. Các hồ sơ sức khỏe cá nhân này có thể được mã hóa và lưu trữ trên blockchain bằng khóa riêng tư, do đó chỉ một số cá nhân nhất định mới có thể truy cập được, đảm bảo quyền riêng tư.

Hồ sơ tài sản

Nếu bạn từng đến Văn phòng lưu trữ hồ sơ tại địa phương của mình, bạn sẽ biết rằng quá trình ghi lại các quyền tài sản vừa phức tạp vừa không hiệu quả. Ngày nay, một chứng thư vật lý phải được giao cho một nhân viên chính phủ tại văn phòng ghi chép địa phương, nơi nó được nhập thủ công vào database trung tâm và chỉ mục công khai của địa phương. Trong trường hợp tranh chấp tài sản, các yêu cầu về tài sản phải được hòa giải với chỉ số công khai.

Quá trình này không chỉ tốn kém và mất thời gian mà còn dễ xảy ra sai sót do con người gây ra, trong đó, mỗi điểm không chính xác làm cho việc theo dõi quyền sở hữu tài sản kém hiệu quả hơn. Blockchain có khả năng loại bỏ nhu cầu quét tài liệu và theo dõi các tệp vật lý. Nếu quyền sở hữu tài sản được lưu trữ và xác minh trên blockchain, chủ sở hữu có thể tin tưởng rằng chứng thư của họ là chính xác và được ghi lại vĩnh viễn.

Ở các quốc gia bị chiến tranh tàn phá hoặc các khu vực có rất ít hoặc không có chính phủ hay cơ sở hạ tầng tài chính và dĩ nhiên cũng không có Văn phòng lưu trữ, việc chứng minh quyền sở hữu một tài sản gần như là không thể. Nếu một nhóm người sống trong khu vực như vậy có thể tận dụng blockchain, thì các dòng thời gian minh bạch và rõ ràng về quyền sở hữu tài sản có thể được thiết lập.

Hợp đồng thông minh

Hợp đồng thông minh là một mã máy tính có thể được tích hợp vào blockchain để tạo điều kiện thuận lợi, xác minh hoặc thương lượng thỏa thuận hợp đồng. Hợp đồng thông minh hoạt động theo một tập hợp các điều kiện mà người dùng đồng ý. Khi các điều kiện đó được đáp ứng, các điều khoản của thỏa thuận sẽ tự động được thực hiện.

Ví dụ, giả sử rằng một người thuê tiềm năng muốn thuê một căn hộ bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh. Chủ nhà đồng ý cung cấp cho người thuê mã cửa vào căn hộ ngay sau khi người thuê thanh toán tiền đặt cọc. Cả người thuê nhà và chủ nhà sẽ gửi các phần tương ứng của thỏa thuận tới hợp đồng thông minh, hợp đồng này sẽ giữ và tự động trao đổi mã cửa lấy tiền đặt cọc vào ngày hợp đồng thuê bắt đầu. Nếu chủ nhà không cung cấp mã cửa trước ngày thuê, thì hợp đồng thông minh sẽ hoàn lại tiền đặt cọc. Điều này sẽ loại bỏ các khoản phí và quy trình thường liên quan đến việc sử dụng công chứng viên, người hòa giải bên thứ ba hoặc luật sư.

Mạng lưới cung cấp

Như trong ví dụ của IBM Food Trust, các nhà cung cấp có thể sử dụng blockchain để ghi lại nguồn gốc của nguyên liệu mà họ đã mua. Điều này sẽ cho phép các công ty xác minh tính xác thực của không chỉ sản phẩm mà còn cả các nhãn mác như  “Hữu cơ”, “Địa phương” và “Thương mại Công bằng”.

Theo báo cáo của Forbes, ngành công nghiệp thực phẩm ngày càng áp dụng việc sử dụng blockchain để theo dõi đường đi và độ an toàn của thực phẩm trong suốt hành trình từ nông trại đến người dùng.4

Bầu cử

Như đã đề cập ở trên, blockchain có thể được sử dụng để tạo điều kiện cho một hệ thống bỏ phiếu hiện đại. Bỏ phiếu bằng blockchain có tiềm năng loại bỏ gian lận bầu cử và tăng tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu, như trong cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11 năm 2018 ở Tây Virginia. Sử dụng blockchain theo cách này sẽ khiến các phiếu bầu gần như không thể bị giả mạo. Giao thức blockchain cũng sẽ duy trì tính minh bạch trong quy trình bầu cử, giảm nhân sự cần thiết để tiến hành một cuộc bầu cử và cung cấp cho các quan chức kết quả gần như tức thì. Điều này sẽ loại bỏ nhu cầu kiểm phiếu lại hoặc bất kỳ mối lo ngại thực sự nào rằng gian lận có thể đe dọa cuộc bầu cử.

Đọc tiếp: Ưu và nhược điểm của Blockchain

Nguyễn Hải Nam

Dịch từ bài What Is a Blockchain?