Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra nhiều ngành nghề mới

Cách mạng công nghiệp 4.0 đã thể hiện bước tiến vượt bậc trong việc biến đổi phương thức vận hành, nâng cao năng suất lao động và hình thành nhiều ngành nghề mới.

Cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra xu hướng mới về việc làm, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Bước chuyển mình này đã tạo ra những cơ hội mới, giải phóng suy nghĩ của con người về cuộc sống và công việc. 

Chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh tế thế giới – Klaus Schwab đã mở đầu bài báo về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 năm 2015: “Cuộc cách mạng công nghệ sẽ làm thay đổi nhân loại từ cách sống, giao tiếp xã hội và làm việc.” Nội dung này cũng là chủ đề được quan tâm trong cuộc thường niên diễn đàn kinh tế thế giới năm 2016. 

Cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) lần đầu tiên đã hiện thực hóa sản xuất quy mô lớn bởi động cơ hơi nước. Đến cuộc CMCN lần thứ 2 đã góp phần thúc đẩy sản xuất điện khí hóa với điện, dầu. Cuộc CMCN thứ 3 đem tới nền sản xuất tự động với sự phát triển của công nghệ thông tin. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đề cập đến sản xuất thông minh, ứng dụng dữ liệu lớn và điện toán đám mây trên toàn cầu. Đồng thời, cuộc CMCN này còn phát triển các lĩnh vực năng lượng mới.   

Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra xu hướng mới về việc làm

Những cuộc CMCN trước đó là chặng đường thích ứng dần của xã hội với những mất mát. Cuộc CMCN 4.0 tác động sâu rộng mọi mặt trong đời sống về vấn đề việc làm, sự biến động về tính chất công việc ở nông thôn và thành thị.

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã thể hiện những bước tiến mới trong lịch sử nhân loại. Đó là việc ứng dụng phương thức vận hành hiện đại nhằm nâng cao năng suất, sản sinh ra một “nền kinh tế chia sẻ” mới mang tính cách mạng. Ví dụ như các Workspace, nền tảng gọi xe trực tuyến hay hình thức B2B và B2C.

Đặc biệt, Cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra nhiều công nghệ mới với những bước đột phá mạnh mẽ. Các ngành nghề, lĩnh vực như công nghệ sinh học, sản xuất trí thông minh nhân tạo, phát triển mạng internet, chế tạo robot, lưu trữ năng lượng và tin học,… Các công nghệ mới ra đời đã liên kết các lĩnh vực với nhau như:  cơ – điện tử – sinh, lý – sinh,… Từ đó, hình thành nên các ngành nghề mới trong sự tương tác giữa con người và máy móc.

Ví dụ Cách mạng công nghiệp 4.0 tại Đức, ước tính đến năm 2025 sẽ tạo thêm 350.000 việc làm. Việc sử dụng công nghệ máy tính và rô bốt làm giảm 610.000 công việc lắp ráp và sản xuất, có 960.000 công việc được bổ sung. 

Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra những ngành nghề mới như: quản lý khí thải carbon, phân tích pháp y dữ liệu điện tử và kỹ sư phần cứng thông minh, giảng viên online, chuyên viên dinh dưỡng calo,… Bên cạnh đó, còn hình thành nhiều ngành nghề mới khác có những đóng góp hiệu quả cho cộng đồng, xã hội.

Theo báo cáo năm 2020 của Viện Nghiên cứu Mission Institute (Mỹ) có 50,4% chọn nghề mới vì đam mê và 53,9% người chọn vì thu nhập. Trong đó, nhiều người lao động muốn nâng cao mức thu nhập và phát triển năng lực chuyên môn.

Thay đổi để bắt kịp xu hướng thời đại

Cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra việc làm mới ở những ngành nghề khác. Người lao động có thêm việc làm với năng suất cao hơn. Việc chuyển đổi số trong tất cả mọi ngành nghề nhằm thích ứng với bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn chưa được khống chế.

Thực tế mà nói, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra nhiều ngành nghề mới nhưng cũng có thể làm mất đi một số nghề. Nó đem đến cơ hội mới, đồng thời thải hồi những ngành nghề không đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Yêu cầu đặt ra là phải đào tạo lại cho người lao động để thích ứng với sự chuyển đổi số như hiện nay. Có như vậy, cuộc chuyển mình của CMCN mới trở nên dễ dàng hơn. Nguồn nhân sự được nâng cao về tay nghề và kỹ năng, tạo cơ hội cho các nhà đầu tư chuyển giao công nghệ mới tại Việt Nam.

Quỳnh Anh