Giao thức Ma trận là gì?
Giao thức Ma trận (matrix) là một tiêu chuẩn mở cho giao tiếp thời gian thực. Đặc biệt, nó cho phép bạn giao tiếp giữa các nhà cung cấp dịch vụ khác nhau. Điều này cũng giống như cách hoạt động của email. Nếu bạn có địa chỉ gmail, bạn vẫn có thể gửi email qua lại với người dùng hotmail. Matrix cung cấp sự tự do tương tự cho trò chuyện online.
Giao thức Matrix là một trong nhiều ứng dụng và dịch vụ giúp bạn phi tập trung hóa (decentralize) hoạt động trực tuyến của mình. Tổng hợp lại chúng được gọi là web phi tập trung và có thể giúp bạn kiểm soát cuộc sống kỹ thuật số của mình.
Ma trận không phải là nỗ lực đầu tiên trong việc phi tập trung hóa trò chuyện online.
XMPP, (viết tắt của Extensible Messaging and Presence Protocol, tạm dịch là Giao thức hiện diện và nhắn tin có thể mở rộng), đã làm điều này cho tính năng nhắn tin tức thời. Nó đóng vai trò nền tảng cho những ứng dụng như Google Talk, Facebook Messenger và WhatsApp.
Matrix là một giao thức mới hơn được thiết kế để thực hiện tất cả những điều này từ đầu, theo cách chúng ta đã quen với việc chat trên các thiết bị của mình. Tuy nhiên, điều làm cho Matrix trở nên thú vị là cách nó hoạt động.
Giao thức Ma trận hoạt động như thế nào?
Tổ chức Matrix.org miêu tả Matrix không phải là một giao thức mà là một kho hội thoại phi tập trung. Trong Matrix không có điểm lỗi nào, ví dụ như máy chủ tập trung. Khi bạn chat với ai đó, dữ liệu được chia sẻ giữa tất cả các máy chủ, với những người dùng tham gia vào cuộc trò chuyện. Nếu máy chủ của bạn gặp sự cố, cuộc trò chuyện vẫn có thể tiếp tục ở nơi khác cho đến khi máy chủ hoạt động trở lại.
Matrix một nỗ lực để dân chủ hóa truyền thông. Mỗi máy chủ có quyền sở hữu ngang nhau đối với các cuộc trò chuyện và quyền tự chủ đối với dữ liệu người dùng. Các máy chủ này có thể được tự lưu trữ tại nhà hoặc trên một máy chủ riêng ảo hoặc được lưu trữ bởi một tổ chức, công ty hoặc cộng đồng. Điều này trái ngược với tất cả các nền tảng lớn, ví dụ như Discord, nơi một công ty sở hữu tất cả các máy chủ mà mọi người kết nối và cùng với đó là tất cả dữ liệu. Và nếu những máy chủ đó gặp sự cố, người dùng sẽ bị mất kết nối.
Sự khác biệt chưa dừng lại ở đó. Trong khi người dùng Twitter không thể gửi tin nhắn trực tiếp cho ai đó trên Facebook, Matrix cho phép người dùng trên các nền tảng khác nhau tương tác với nhau. Bạn có thể thiết lập tài khoản Skype, Discord và Slack của mình để dù ai gửi tin nhắn cho bạn qua ứng dùng nào thì bạn đều sẽ thấy chúng trong ứng dụng khách Matrix của mình và trả lời từ một nơi. Chức năng này được gọi là cầu nối (bridging).
Cách sử dụng Ma trận
Để bắt đầu giao tiếp bằng giao thức Ma trận, bạn cần một ứng dụng khách Ma trận.
Tổ chức Matrix.org đề xuất Element. Nó đa nền tảng, vì vậy bạn có thể cài đặt nó trên bất kỳ hệ điều hành desktop hoặc di động nào.
Ngoài ra còn nhiều lựa chọn khác. Một số được điều chỉnh cho phù hợp với một hệ điều hành nhất định hoặc một môi trường desktop nhất định (trên Linux), chẳng hạn như Fractal cho GNOME và NeoChat cho KDE Plasma. Các ứng dụng khác được tạo bằng ngôn ngữ lập trình hoặc bộ công cụ cụ thể, chẳng hạn như FluffyChat được tạo bằng Go và Mirage với Qt và Python. Mỗi lựa chọn hỗ trợ các tính năng Ma trận ở các mức độ khác nhau.
Bạn cũng cần chọn một máy chủ để lưu trữ tài khoản của mình. Để bắt đầu, hãy truy cập vào app.element.io.
ID người dùng Ma trận của bạn ở định dạng sau:
@username:server.comĐây giống như một địa chỉ email của bạn. Trên một nền tảng tập trung, vì tất cả mọi người trên cùng một máy chủ, chỉ cần một tên người dùng là đủ. Trên các mạng liên kết, bạn cần chỉ định tên người dùng và máy chủ nơi tên người dùng đó được tạo.
Những tính năng của Ma trận?
Ma trận xử lý tất cả các loại giao tiếp như sau:
- Nhắn tin một-một tức thời
- Các phòng chat
- Gọi video
- Gọi âm thanh
- Chia sẻ file
- Các chức năng bắc cầu khác
Ngoài ra, Ma trận cũng hỗ trợ cho mã hóa end-to-end. Vì vậy, bạn không chỉ có quyền sở hữu lớn hơn đối với dữ liệu của mình mà còn có mức độ riêng tư cao hơn.
Về tính năng cầu nối, mặc dù trải nghiệm không liền mạch nhưng Matrix là một trong những lựa chọn tốt nhất hiện nay giúp sử dụng một ứng dụng khách duy nhất để quản lý tất cả các nền tảng chat khác nhau. Bạn cũng có thể kết nối các dịch vụ không dùng để giao tiếp, chẳng hạn như nhận thông tin cập nhật về các bài đăng mới với nguồn cấp dữ liệu RSS.
ĐỌC TIẾP: Phi tập trung (decentralized): Bản chất và các hiểu lầm phổ biến
Vân Nguyễn
Dịch từ: https://www.makeuseof.com/what-is-matrix-protocol-how-does-it-work/
Bình luận (