Có rất nhiều bản phân phối Linux, nhưng chúng có một điểm chung duy nhất: hạt nhân (kernel) Linux. Tuy nhiên, nhiều người không thực sự biết nhân Linux là để làm gì. Hãy tìm hiểu cùng FUNiX.
Hạt nhân là gì?
Mỗi hệ điều hành sử dụng một nhân. Nếu không có nhân, máy tính không thể hoạt động. Bạn có thể thấy và tương tác với nhiều phần mềm khác nhau, nhưng chính hạt nhân bên dưới chúng mới thực hiện nhiều công việc khó khăn.
Kernel đóng vai trò là cầu nối giữa phần cứng máy tính và phần mềm bạn muốn chạy. Nó ‘nói chuyện’ với phần cứng thông qua các trình điều khiển có sẵn trong hạt nhân (hoặc được cài đặt sau ở dạng mô-đun hạt nhân).
Bằng cách này, khi một ứng dụng muốn làm điều gì đó (ví dụ như thay đổi cài đặt âm lượng của loa), nó có thể gửi yêu cầu đó đến hạt nhân và hạt nhân có thể sử dụng các trình điều khiển loa có sẵn để thực sự thay đổi âm lượng.
Kernel cũng tham gia rất nhiều vào việc quản lý tài nguyên. Nó phải đảm bảo rằng có đủ bộ nhớ cho một ứng dụng chạy và đặt một ứng dụng vào đúng vị trí trong bộ nhớ. Kernel cố gắng tối ưu hóa việc sử dụng bộ vi xử lý để nó có thể hoàn thành các tác vụ nhanh nhất có thể.
Thất bại trong nhiệm vụ này có thể dẫn đến lỗi, trong đó toàn bộ hệ thống phải tạm dừng vì một ứng dụng cần tài nguyên mà ứng dụng khác đang sử dụng.
Nhân Linux là gì?
Về mặt kỹ thuật, việc coi Linux là một hệ điều hành hoàn chỉnh là không chính xác. Linux thực ra là chỉ hạt nhân, được đặt theo tên người tạo ra nó Linus Torvalds. Mọi thứ khác mà bạn thấy trên màn hình đều đến từ các dự án và nhà phát triển khác.
Torvalds đã tạo ra nhân Linux vào năm 1991. Ban đầu ông đặt tên cho dự án là Freax (sự kết hợp của “free”, “freak” và “UNIX”). Một đồng nghiệp thích cái tên Linux, và cái tên đó đã được dùng cho đến nay. Torvalds đã phát hành phiên bản Linux đầu tiên vào năm 1992 theo giấy phép GNU copyleft*, điều này đã đóng góp không nhỏ cho thành công của dự án.
*copyleft: loại giấy phép cho phép quyền tự do phân phối và sửa đổi tài sản trí tuệ với yêu cầu bảo lưu các quyền tương tự trong các tác phẩm phái sinh được tạo ra từ tài sản đó.
Một phần lớn của Linux desktop đến từ Dự án GNU, một sáng kiến từ trước đó đã tạo ra một hệ điều hành máy tính để bàn gần như hoàn chỉnh. Tất cả những gì nó cần là một hạt nhân và Linux đã đáp ứng được nhu cầu đó. Đây là lý do tại sao một số người gọi hệ điều hành là GNU/Linux .
Các máy tính để bàn mã nguồn mở và miễn phí khác, chẳng hạn như FreeBSD, trông giống như Linux vì chúng chạy hầu hết các phần mềm GNU giống nhau.
Vì nhân Linux có sẵn theo giấy phép GNU, nên người ta ít quan tâm đến việc tiếp tục phát triển một nhân riêng biệt như một phần của Dự án GNU. Và thay vì tạo ra các nhân khác, giống như những nhân được tìm thấy trong Windows và macOS, nhiều công ty đã chọn sử dụng và đóng góp vào nhân Linux có sẵn.
Nhân Linux đã phát triển thành một dự án lớn chứa hàng triệu dòng mã. Hàng nghìn người và hơn một nghìn công ty đã đóng góp vào sự phát triển của hạt nhân này. Đây là một trong những ví dụ nổi bật nhất về phần mềm mã nguồn mở và miễn phí trên thế giới.
Nhân Linux được sử dụng để làm gì
Mặc dù Linux vẫn là một hệ điều hành máy tính để bàn tương đối ít người sử dụng, nhưng hạt nhân Linux được sử dụng rộng rãi ở những nơi khác . Nhờ có Android, nhân Linux giờ đây có mặt trong hầu hết các điện thoại thông minh trên thế giới. Nó xuất hiện trong tất cả các loại thiết bị di động, bao gồm cả thiết bị đeo trên người (wearable) và máy ảnh.
Linux cũng cung cấp sức mạnh cho 500 siêu máy tính mạnh nhất và phần lớn cơ sở hạ tầng internet của chúng ta. Khi bạn nghĩ về đám mây, bạn chủ yếu nghĩ đến các máy chủ sử dụng nhân Linux được kết nối với nhau.
Linux bắt đầu như một dự án của hacker, và mặc dù hạt nhân Linux đã được hầu hết các công ty sử dụng, thì Linux vẫn hỗ trợ phần cứng cho những người thích mày mò. Raspberry Pi nhỏ bé có giá 35 USD là một máy tính chạy hệ điều hành Linux có kích thước bằng một chiếc thẻ tín dụng, hoàn toàn mở để mọi người sửa đổi và sử dụng trong các dự án theo cách họ muốn.
Cách kiểm tra phiên bản nhân Linux
Kernel vẫn đang được phát triển tích cực, vì vậy các phiên bản Linux mới luôn ra đời.
Cách đơn giản nhất để xem bạn đang dùng phiên bản nhân Linux nào, áp dụng trên mọi phiên bản Linux, là sử dụng lệnh:
unameĐây là một công cụ dòng lệnh cung cấp thông tin hệ thống. Bạn có thể tìm thấy phiên bản hạt nhân Linux mà bạn đang sử dụng bằng cách mở cửa sổ dòng lệnh và nhập:
uname -rTôi hiện đang chạy phiên bản hạt nhân Linux 4.20.16-200.fc29.x86_64 . Hãy phân tích điều này có nghĩa là gì.
- 4 chỉ phiên bản hạt nhân .
- 20 chỉ bản sửa đổi lớn (major revision) hiện tại .
- 16 chỉ bản sửa đổi nhỏ (minor revision) hiện tại .
- 200 chỉ các bản sửa lỗi và bản vá được áp dụng cho bản phát hành này.
Phần cuối cùng chỉ bản phân phối bạn đang chạy. Chuỗi này cho biết rằng tôi đang chạy phiên bản 64-bit của Fedora 29.
Bạn có nên cập nhật nhân Linux của mình không?
Nhân Linux phần lớn hoạt động trong nền. Bạn không biết nó ở đó, và bạn có ít lý do để nghĩ về nó. Trong hầu hết các trường hợp, cách tốt nhất để cập nhật phiên bản hạt nhân Linux của bạn là nâng cấp lên phiên bản mới nhất của hệ điều hành dựa trên Linux ưa thích của bạn.
Ví dụ, các phiên bản mới của Ubuntu và Fedora sẽ ra mắt khoảng sáu tháng một lần và mang theo phiên bản mới hơn của nhân Linux.
Mặc dù nhân phần lớn là vô hình, nhưng có một số lý do để nâng cấp lên nhân Linux mới hơn . Không giống như trên Windows, trình điều khiển phần cứng Linux đi kèm với nhân Linux. Vì vậy, nếu bạn có một máy tính xách tay tương đối mới với loa, Wi-Fi hoặc bàn di chuột mà phiên bản Linux của bạn chưa phát hiện, bạn có thể phải đợi một phiên bản mới hơn. Các bản phát hành cũng đi kèm với các cải tiến về độ ổn định và tốc độ, vì vậy máy tính của bạn có thể chạy trơn tru hơn trên các phiên bản mới.
Dịch từ: https://www.makeuseof.com/tag/what-is-kernel-in-linux-check-version/
Vân Nguyễn
Bình luận (0
)