Nghề IT tại Nhật Bản: Những rào cản lập trình viên nước ngoài cần vượt qua

Ngôn ngữ Nhật, bằng cấp chuyên môn và văn hoá làm việc là những thử thách mà các lập trình viên, kỹ sư công nghệ cần phải vượt qua nếu muốn làm việc tại thị trường Nhật Bản.

• Chuyên gia khoa học dữ liệu chia sẻ bí quyết chinh phục nhà tuyển dụng ngành IT
• xTer tìm hiểu cơ hội việc làm IT tại MOR SOFTWARE
• Hành trình "đón lõng" công việc IT lương cao của bạn trẻ
• Khám phá 3 lý do bạn trẻ nên học IT đi làm ở Nhật
• Cách nhận biết việc làm freelance IT lừa đảo

Nhật Bản từ lâu đã được biết tới là điểm đến trong mơ dành cho các lập trình viên, kỹ sư công nghệ, đến từ khắp nơi trên thế giới. Ngành IT tại quốc gia này luôn có nhu cầu tuyển dụng rất lớn do khan hiếm nguồn nhân lực cùng tình trạng già hoá dân số ngày càng nghiêm trọng. Theo dự báo của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI), số lượng kỹ sư thiếu hụt sẽ lên tới 789.000 người vào năm 2030.

Thực trạng này vừa là thách thức cho Nhật Bản, nhưng cũng mở ra cơ hội cho các lập trình viên đến từ các nước trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia có lực lượng nhân sự CNTT phát triển nhanh như Việt Nam. Ngày càng nhiều doanh nghiệp Nhật Bản tới Việt Nam tuyển dụng lao động, hoặc kết hợp với các công ty trong nước để đào tạo và trao đổi nhân sự, tạo điều kiện “go global” cho các kỹ sư công nghệ. 

Tuy nhiên, để làm việc trong ngành IT tại Nhật, lao động ngành IT không chỉ giỏi về chuyên môn màphải đáp ứng rất nhiều những yêu cầu khác như: ngoại ngữ, bằng cấp, hiểu biết về văn hoá,… 

Trình độ tiếng Nhật 

Để làm việc tại Nhật Bản, tiếng Nhật là một trong những điều kiện bắt buộc. 

Hiện nay, đa phần các công ty công nghệ Nhật Bản đều yêu cầu lập trình viên nước ngoài đạt trình độ tiếng Nhật N3 trở lên, một số công ty chấp nhận đào tạo từ mức độ N4 (theo thang 5 cấp độ gồm: N1, N2, N3, N4 và N5 của Japanese Language Proficiency Test – JLPT)

Tuy nhiên, kỳ thi lấy chứng chỉ tiếng Nhật không có phần thi nói, do đó người học cần phải tự thực hành và luyện tập kỹ năng này thông qua giao tiếp. Tại xTalk 105: Trưởng thành trên đất Nhật, xTer Phạm Hữu Tuân – người đã có 3 năm sinh sống, làm việc tại Nhật Bản cho biết khi đi làm tại Nhật Bản, các lập trình viên sẽ phải có kỹ năng giao tiếp tốt, hiểu yêu cầu của khách hàng cũng như các thuật ngữ chuyên môn (bằng tiếng Nhật). 

Thực tế cũng cho thấy trong một số trường hợp đặc biệt, lao động sang Nhật dù trình độ ngoại ngữ chưa đạt N3 nhưng vẫn có thể tìm kiếm công việc nhờ khả năng giao tiếp bằng tiếng Nhật tốt. 

Bằng cấp chứng nhận chuyên môn 

Có thể khẳng định rằng Nhật Bản là một xã hội coi trọng bằng cấp. Đây là chia sẻ của học viên Hữu Tuân tại xTalk 105. 

Tại xứ Phù Tang, dù bạn làm bất kỳ ngành nghề nào cũng cần phải có bằng cấp, chứng chỉ chứng nhận bạn có năng lực làm việc trong lĩnh vực đó. Đặc biệt với một ngành đặc thù như IT, các chứng nhận về chuyên môn là một trong những điều kiện không thể thiếu. 

Bên cạnh bằng Đại học, hoặc các chứng chỉ về CNTT đã được công nhận trong nước, lập trình viên khi sang Nhật đa phần sẽ tham gia thi chứng chỉ FE  (Fundamentals of Engineering Certification) – là chứng chỉ đạt chuẩn cơ bản kỹ sư CNTT của Nhật Bản hoặc IT Passport (Information Technology Passport) – hộ chiếu CNTT là chứng chỉ cấp quốc gia level 1 theo chuẩn Công nghệ thông tin Nhật bản, do Bộ Khoa học và Công nghệ cấp. Đây là chứng chỉ cơ bản nhất trong số các chứng chỉ về CNTT tại Nhật, được xem là điều kiện tiên quyết trong tuyển dụng nhân lực ngành IT. 

Văn hoá làm việc 

Khác với Việt Nam, môi trường làm việc tại Nhật luôn tồn tại những văn hoá ngầm mà bất kỳ lao động nước ngoài nào cũng cần thời gian để thích nghi. Văn hoá đúng giờ, luôn đến sớm hơn trước giờ làm việc quy định, sẵn sàng tăng ca, làm việc dựa trên kỷ luật và nguyên tắc, đề cao quyết định của tập thể, gắn bó lâu dài với công việc, ít dành thời gian nghỉ phép,… là những nét đặc trưng mà bạn sẽ phải tuân thủ nếu muốn trở thành một kỹ sư công nghệ tại xứ sở hoa anh đào. 

Minh Tiến