‘Tôi đã thay đổi’

• Hiến kế giúp bạn dẹp nỗi sợ chuyển ngành sang IT
• Cha mẹ Việt khuyến khích con học lập trình online thế nào
• Trẻ em học lập trình để trang bị kỹ năng cần thiết cho tương lai
• Con gái thích học lập trình, ba mẹ có nên cho con học hay không?
• Khám phá lập trình trí tuệ nhân tạo - tương lai mới của nhân loại

Tôi đã từng chọn một lối đi mà 10 năm trước người ta đi và thành công nhưng hiện tại thì không còn đúng nữa. Tôi đã thay đổi để nhận ra rằng đôi khi thay đổi không tệ như mình tưởng tượng. Với tôi, không thể thay đổi mới là vấn đề lớn…và tôi lựa chọn học đại học trực tuyến.

Cách đây một năm rưỡi, tôi đang là sinh viên chuyên ngành ngoại ngữ – kinh tế và đang thực tập tại vị trí Marketing cho một công ty công nghệ nhỏ ở Hà Nội. Hiện tại, tôi làm các công việc của lập trình viên và đang theo đuổi ngành công nghệ. Giống như bao bạn bè khác, khoác ba lô lên vai và lên Hà Nội học đại học với ước vọng chính đáng: học những kĩ năng mới, có nhiều bạn bè, công việc ổn định, phát huy hết khả năng và kiếm được nhiêu tiền. Nhưng tôi đã sớm thất vọng vì suốt 2 năm đầu đại học tôi gần như chẳng học được điều gì có giá trị trong giới học thuật và kĩ năng làm việc thì gần như bằng không. Và trường Đại học trực tuyến FUNiX là nơi ngưỡng cửa tươi sáng cho tôi.

Việc tôi làm hằng ngày là: lên giảng đường, ghi chép chăm chỉ, học thuộc lòng, thi lấy điểm thật cao và không ứng dụng được gì cả. Bạn biết đó, chúng tôi được học chủ yếu là tiếng Anh. Tôi tự hỏi rằng: Tiếng Anh liệu bây giờ có phải là kĩ năng cao cấp và khan hiếm không? Hay nó đã trở thành kĩ năng bắt buộc mà cuộc phỏng vấn nào cũng có. Nếu chỉ biết mỗi tiếng Anh thì vài năm nữa thôi, chúng tôi sẽ phải cạnh tranh thế nào với các khoa và các trường khác cũng đang đổ nhiều công sức học tiếng Anh và nhiều kĩ năng khác nữa. Chắc chắn chúng tôi sẽ bị đào thải nếu chỉ có kĩ năng cơ bản mà thiếu những kĩ năng “khan hiếm”.

Nhưng dù lo lắng đi chăng nữa thì cũng không thay đổi được gì. Nếu giờ thi lại đại học thì phải ôn tập hết chương trình cấp 3, phải chấp nhận bỏ chi phí học đại học cũ và vô vàn cơ hội khác có thể đến. Một chi phí cơ hội quá lớn nên dù muốn thay đổi, tôi cũng không đủ dũng khí vào thời điểm đó. Điều đó không có nghĩa là những gì tôi học được trong giới học thuật về kinh tế là vô dụng, chỉ là, bạn biết đấy: Nếu bạn bắt một con cá leo cây, thì mãi mãi nó sẽ nghĩ mình ngu ngốc và vô dụng. Đại loại như nếu Bill Gate đi bán thú cảnh, Steve Jobs làm giáo viên thể dục và Mark Zuckerberg làm nghệ sĩ hài thì chắc chắn thế giới này sẽ rất khác. Tôi nghĩ rằng: Lĩnh vực không quan trọng bằng việc bạn làm cái mà bạn giỏi nhất. Có lẽ tôi không hợp với lĩnh vực này.

Lần đầu tiếp xúc với lập trình

Khi tôi đang học năm 2, tôi làm việc như một nhân viên marketing bán thời gian cho một công ty nhỏ. Việc của tôi là đổi mới mô hình SEO (tối ưu hóa công cụ tìm kiếm) và cần thiết kế website cũng như nội dung nhất định cho chúng. Tôi làm những việc đơn giản như chỉnh sửa thẻ meta trong tập tin HTML (ngôn ngữ trình bày trang web) và viết nội dung cho chúng. Việc học qua thực hành và làm việc thật thú vị. Tôi say mê tìm hiểu thêm nhiều khái niệm trong lập trình và tự tham gia một số khóa học đơn giản trên Codecademy.

Hứng thú sẽ sớm qua đi nếu không có bạn đồng hành

Rất nhanh chóng sau đó, ngày càng nhiều câu hỏi xuất hiện mà tôi không thể tìm thấy câu trả lời hoặc ít nhất là không biết cách tìm ra chúng. Tôi cũng hay đặt các câu hỏi với các anh lập trình viên trong công ty nhưng bạn biết đó, họ cũng có công việc của họ và không phải lúc nào cũng rảnh rỗi để trả lời bạn. Đôi khi việc đặt câu hỏi trên các diễn đàn cũng không mang lại kết quả như mong muốn. Đó là lúc tôi cảm thấy bế tắc. Việc tự mình “bơi” trong lĩnh vực công nghệ là điều không đơn giản nếu không muốn nói là gần như không thể. Tôi nhận ra rằng làm việc gì cũng cần có cộng đồng, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ.

Học đại học trực tuyến

Năm thứ 3 đại học, một người bạn giới thiệu với tôi về Đại học Trực tuyến FUNiX. Tôi cười xòa: “Chắc nhỏ này đang dụ mình đến đây học đây mà”. Sau khi tìm hiểu thông tin và vượt qua những hồ nghi ban đầu, tôi thấy đây là một môi trường thú vị. Nó thú vị bởi mùa đông lạnh có thể trùm chăn ở nhà học mà không phải lên lớp điểm danh, thủ tục đăng kí nhanh chóng, được đặt câu hỏi với những đàn anh có kinh nghiệm nhiều năm trong ngành công nghệ, câu hỏi là tiêu chí bắt buộc- thực tế thì càng hỏi nhiều thì càng vững kiến thức và thi cử cũng là phần tôi thích: thi vấn đáp.

Tôi quyết định đăng kí học thật. Sau này, tôi thấy rằng qua các cuộc trao đổi với các đàn anh (tại đại học trực tuyến FUNiX thì được gọi là mentor) tôi có thể hỏi mọi nơi, hỏi mọi thứ, hình thành nhiều mối quan hệ xã hội và điều quan trọng nhất là luôn có một cộng đồng sẵn sàng trao đổi kiến thức.

Buổi sáng đi làm, tôi học trên xe buýt với điện thoại, buổi trưa tôi ngồi lập trình, và buổi tối thì hỏi đáp với chuyên gia. Tôi thấy rằng khi nào học viên đang online thì có nghĩa là bạn đang đến trường đại học để học.

Sau một năm học, tôi đi phỏng vấn ở một số công ty công nghệ cỡ nhỏ và trung bình tại Hà Nội để kiểm tra khả năng của mình cũng như hiệu quả khi học đại học trực tuyến là thế nào. Bởi, xuất phát điểm là dân kinh tế nên tôi quan niệm rằng khi đi xin việc bạn đang cố bán một sản phẩm là sức lao động của bạn. Nó bao gồm thể lực, khả năng giao tiếp, kĩ năng chuyên ngành và kĩ năng mềm. Bạn có đi đúng hướng hay không là do thị trường quyết định. Thị trường sẽ sàng lọc bạn và tôi đang muốn biết mình đang làm đúng hay sai lúc đó. Tôi hoàn toàn chủ động trên bàn phỏng vấn. Tôi trình bày ngắn gọn và rõ ràng các câu hỏi được đặt ra về web, cấu trúc dữ liệu và giải thuật, hệ thống cơ sở dữ liệu và các framework đã sử dụng. Rõ ràng rằng những cuộc trao đổi với các chuyên gia công nghệ khi học đại học là tài sản vô giá với tôi. Hiện tại, tôi tham gia một dự án khởi nghiệp với vai trò là một lập trình viên.

Để đi đến đích không nhất thiết phải đi theo những lối mòn. Tôi đã từng chọn một lối đi mà 10 năm trước người ta đi và thành công nhưng hiện tại thì không còn đúng nữa. Ở môi trường không phù hợp bạn là người bình thường, một nhân viên bình thường, một học sinh không có gì đặc biệt, nhưng tìm được môi trường phù hợp thì bạn có thể phát huy hết năng lực của mình trở thành một cá nhân xuất sắc. Tôi đã thay đổi để nhận ra rằng đôi khi thay đổi không tệ như mình tưởng tượng. Với tôi, không thể thay đổi mới là vấn đề lớn. Con đường học hỏi trên lĩnh vực công nghệ còn dài, nhưng hiện tại tôi nghĩ rằng mình đang đi đúng hướng.

Hoàng Phong

Đại học Trực tuyến FUNiX – funix.edu.vn