Sinh viên FUNiX 86 tuổi: “Ai cũng phải học, càng già càng phải học.”

Ở tuổi 86, cụ Trần Nhật Thứ - cựu giảng viên khoa Toán Trường Cao Đẳng Sư Phạm Thành phố Hồ Chí Minh, nay là Đại Học Sài Gòn - vẫn ngày ngày đọc sách, dạy toán cho các cháu qua skype, và mới đây nhất là học CNTT tại FUNiX.

• Cụ giáo U90 “mê” lập trình Python
• My FUNiX Story #47: Chúc mừng sinh nhật lần thứ năm của FUNiX
• Sinh viên nhận học bổng của FUNiX sinh năm 1940

Một đời tự học

Được hỏi về động lực đến với CNTT ở cái tuổi mà hầu hết mọi người đều đã nghỉ ngơi, sinh viên lớn tuổi nhất FUNiX kể một truyện cười: Ở một nghĩa trang nọ, trên một nấm mộ có dòng chữ: “Đây là nơi an nghỉ của David. Ông chết năm 60 tuổi, chôn năm 80 tuổi.” Với cụ Thứ, sống mà không thay đổi bản thân, không tiến về phía trước thì cũng không khác gì đã chết. Ở tuổi 86, CNTT là chìa khóa mở ra nguồn tri thức vô tận, giúp cụ tiếp xúc với những tư tưởng, quan điểm xã hội mới.

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống học tập ở Hà Tĩnh, cụ Thứ kế thừa lòng hiếu học và đam mê với toán từ người cha là giáo viên. Năm 13 tuổi, cả xã chỉ có một mình cậu bé Trần Nhật Thứ tốt nghiệp tiểu học, tiếp tục ngày ngày đi bộ 5km để đến trường. Tốt nghiệp Trường Trung Cấp Sư Phạm Trung Ương, cậu Giáo Thứ được cử vế Phú Thọ làm giáo viên toán trong 8 năm, trước khi được nhà nước cử đi học khoa Toán, Đại học Sư phạm Hà Nội.

Thời đại học, bệnh hen suyễn ảnh hưởng nặng đến cuộc sống, đã có lúc chàng trai trẻ bi quan, “mấy lần chỉ muốn nhảy vào tàu điện để kết thúc cuộc đời”. Nhưng rồi lòng ham sống, đam mê học tập giữ cho ngọn lửa sống le lói trở lại.

Cũng trong khoảng thời gian này, cậu quyết định học thêm ngoại ngữ. Dù bị cấp trên nhắc nhở vì bệnh tật nhiều vẫn cố sức học, cậu sinh viên vẫn lén học thêm tiếng Nga. Sau hai năm miệt mài, cậu mất trọn thêm một năm mới đọc hết nguyên bản cuốn Thép đã tôi thế đấy. Tiếp sau tiếng Nga là tiếng Anh. Không có sách bằng tiếng Việt, cậu học qua sách bằng tiếng Nga. Không có đĩa, người hướng dẫn phát âm, cậu cố bắt chước hình vẽ cách đặt môi lưỡi trong sách. Sau hai năm, cậu bắt đầu đọc được sách tiếng Anh.

Không giống nhiều bạn trẻ bây giờ phải chống chọi với đủ loại cám dỗ để học tập, với chàng trai Trần Nhật Thứ khi ấy, thời gian không dành cho việc học đều là lãng phí. Cậu học mọi lúc mọi nơi, như viết từ mới ra giấy rồi dán ở giếng để vừa giặt quần áo vừa nhẩm đọc, tranh thủ từng giờ từng phút.

Nói về kinh nghiệm tự học của mình, cụ Trần Nhật Thứ chia sẻ hai bí quyết. Thứ nhất, những bước đi ban đầu là vô cùng quan trọng. Đọc được quyển sách đầu tiên, học được ngôn ngữ đầu tiên sẽ là thành công để tạo dựng niềm tin đi tiếp. Nếu để thất bại thì sẽ rất dễ dàng nản chí. Thứ hai, cách tốt nhất để hiểu sâu một vấn đề là dạy cho người khác. Khi còn là giảng viên trường CĐSP và thỉnh giảng tại đại học Mở, cụ từng dạy đến trên vài chục phân môn Toán học, vì “dạy thế thì vất vả, nhưng chuyên môn sẽ vững vàng thêm”.

“Những thứ yêu thích đã học hết rồi, chỉ còn cái này thôi.”

Cách đây 30 năm, khi đang dạy Toán tại Khoa tin học, đại học Mở TP. HCM, cụ Trần Nhật Thứ cũng từng muốn học CNTT, nhưng lại ngại ngần vì nghĩ mình lớn tuổi. Nhưng giờ đây, ở tuổi 86, đã tự học ngoại ngữ, âm nhạc, Kinh Dịch, logic, cụ tâm sự: “Những thứ yêu thích đã học hết rồi, chỉ còn cái này (CNTT) thôi, nên ông muốn thử xem sao.”

FUNiX không phải là điểm đến đầu tiên của cụ. Giáo viên dạy công nghệ đầu tiên, không ai khác chính là cậu cháu nội 8 tuổi, chỉ cho cụ cách tắt, bật máy, tìm kiếm thông tin trên mạng. Cụ cũng từng đến trung tâm tin học nhưng vì tai nghe không thông, mắt nhìn không rõ (vì thiếu ánh sáng), tay lại gõ chậm hơn các bạn trẻ cùng lớp, nên cũng không theo kịp. Các kênh học online tuy có cung cấp những kiến thức nhất định, nhưng lại rời rạc, không hệ thống. Chưa kể, nếu gặp vấn đề nào khó, có khi cụ phải mất cả tuần, thậm chí là cả tháng mới nghĩ ra.

Chính vì vậy, cụ coi FUNiX là may mắn đầu tiên trên con đường tự học của mình. Từ giờ cụ có thể đi theo một lộ trình học tập bài bản, nếu có khó khăn cũng sẽ được giúp đỡ tức thì, chứ không còn phải vật lộn một mình. Tuy vậy, cụ có phần không đồng tình với định nghĩa Hannah là ‘dỗ viên’ của FUNiX, vì “sinh viên không phải mầm non thì sao còn cần phải dỗ”.

Sau khi cụ Thứ nhập học, Hannah Ánh Nguyệt đã đến tận nhà để hướng dẫn cụ sử dụng các hệ thống của FUNiX, đặc biệt là cách hỏi đáp với Mentor qua facebook. Cụ Thứ tự tin sẽ học tốt vì trước nay học gì cũng đứng đầu. Thậm chí, cụ đã có một vài ý tưởng để áp dụng kiến thức được học, như giúp UBND phường làm app quản lý nhân sự, hỗ trợ hội khuyến học mở lớp dạy CNTT miễn phí v.v..

Cụ Trần Nhật Thứ cho biết rất hứng thú với sự phát triển của lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Ước tính mình còn có thể sống thêm 5, 10 năm nữa, cụ hy vọng có thể học xong đại học trong 2 năm, rồi nếu có thể học lên thạc sĩ, thậm chí còn mơ đến tiến sĩ nữa thì “đúng là không còn gì hạnh phúc hơn.”

Vân Nguyễn