Nhà thông minh IOT (Smart home) – Làm quen với Internet Vạn Vật

Tiếp thu công nghệ smart home đồng nghĩa với việc chúng ta đang mất đi sự an toàn và riêng tư tại chính ngôi nhà - nơi được cho là không gian đậm tính cá nhân nhất của mỗi người trong hàng thiên niên kỷ?

Đã vài năm trôi qua kể từ khi chúng ta bắt đầu nghe dư luận xôn xao về loại công nghệ nội địa mới. Từ gương thông minh, robot máy hút bụi đến các thiết bị nhà bếp không dây đều là các thiết bị tương tác, có kết nối internet mà được cho là có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta. Năm 2019, doanh số bán thiết bị nhà thông minh IoT sẽ đạt 13 tỷ đô la , và đang được dự báo sẽ đạt đến giá trị hơn 53 tỷ đô la vào năm 2022.

Song, với hình ảnh một ngôi nhà thông minh IoT luôn được kết nối với những hệ thống cảm nhận âm nhạc qua tâm trạng, hệ thống đèn thông minh, hệ thống sưởi và làm mát thông minh, rèm cửa động cơ, cửa sổ và cửa ra vào tự động, dường như ít ai thắc mắc rằng tại sao người tiêu dùng vẫn không hoàn toàn tin tưởng vào những quảng cáo rầm rộ về công nghệ IoT?  Hay liệu rằng cuộc sống có thực sự được cải thiện hay không?

Xét đến tính cá nhân hóa của ngôi nhà, chúng ta có nên quan tâm vấn đề tại sao công ty quảng cáo các sản phẩm IoT có xu hướng bàn về “sự tiện lợi, sự kết nối và an ninh” nhiều hơn là bàn về khả năng cải thiện chất lượng cuộc sống? Việc áp dụng Internet of Things (IoT) vào ngôi nhà của chúng ta có phải là điều tất yếu? 

1. Tại một nơi nào đó trong tương lai gần

Một anh doanh nhân trở về ngôi nhà smart home IoT của mình sau một tuần làm việc dài đầy mệt mỏi. Hệ thống an ninh thông minh cảm biến được anh ta đang ở một mình và bắt đầu khởi động chế độ “Friday Night In”. Một hệ thống liên lạc nội bộ (intercom) với giọng nói ân cần, an ủi sẽ gợi ý chủ nhà có muốn gọi gì giao đến nhà không. Anh doanh nhân dỡ đồ đã mua vào trong nhà bếp và bếp thông minh sẽ hiển thị lựa chọn các món mang đi thay vì hướng dẫn công thức nấu ăn mặc định.

Sau khi thức ăn đến, chủ nhà quay trở lại phòng khách để xem TV. TV thông minh sẽ tuyển chọn các chương trình Netflix được phân loại theo tâm trạng. Nó đưa ra gợi ý: “Muốn tìm thứ gì hay ho không? Hãy chọn danh sách các phim hài. ”

Trước khi bắt đầu chương trình, hệ thống sẽ xem xét một tập hợp các biểu đồ hiển thị dữ liệu từ hoạt động và chế độ ăn uống của chủ nhà trong suốt cả ngày. Một danh sách các mẹo ‘smart living’ được tạo ra dựa trên số đêm chủ nhà liên tiếp ở một mình, hệ thống có thể gợi ý chủ nhà cân nhắc tìm hiểu một số trang web hẹn hò phổ biến thay vì xem TV.

Chỉ cần vô tình trượt ngón tay, yêu cầu sẽ được chấp nhận và ngay lập tức một tập hợp các hồ sơ được hiển thị, từng hồ sơ sẽ được tuyển chọn từ danh sách đã tạo gồm các tùy chọn được theo dõi. Màn hình sẽ được phủ kín bởi một loạt các ping và tin nhắn từ những người cũng ở nhà và đang tìm kiếm đối tượng hẹn hò. Hệ thống liên lạc nội bộ smart home kêu lên, “Bạn có mail này!” Người doanh nhân bối rối và lo lắng tìm kiếm điều khiển từ xa và… ôi không, TV quyết định chụp một bức ảnh tự sướng để trả lời lại đống tin nhắn.

Hình ảnh của chủ nhà đang mặc đồ lót ngồi ăn mì xuất hiện thoáng qua trên màn hình, sau đó rất nhanh biến mất. Lượng tin nhắn tăng gấp đôi, hệ thống bị đóng băng khiến smart home khởi động lại. Căn nhà dần chìm trong bóng tối.

>>> Xem thêm: Tầm quan trọng và ứng dụng của Internet of Things (IoT)

2. Trang chủ Smart IoT Home

Với tất cả các tiêu đề và cuộc tranh luận liên quan đến internet vạn vật, các ứng dụng IoT, số lượng thiết bị được kết nối và định giá thị trường, ai đó có bao giờ đặt câu hỏi điều gì sẽ xảy ra với ngôi nhà một khi smart home tiếp quản? Smart home có đặt dấu chấm hết cho khái niệm “ngôi nhà” truyền thống trước giờ không?

Nhà là nơi đầu tiên chúng ta xây dựng bản sắc và đánh dấu vị trí của mình trên thế giới – hồ sơ sơ khai của chúng ta. Thế hệ này tiếp nối thế hệ khác, khi nhìn lại ngôi nhà qua khung cửa sổ, ta được chiêm ngưỡng cuộc sống, những giá trị và hoài bão của những thế hệ ấy. Những ngôi nhà smart home cho ta biết điều gì về chính bản thân và thể hiện cho những người khác điều gì về chúng ta?

3. Sơ lược Lịch sử về Automated Home (Nhà Tự động)

Phong trào hướng tới khái niệm ngôi nhà tự động đã bắt đầu xôn xao từ gần hai thế kỷ trước. Với sự ra đời của điện, khi chúng ta lần đầu tiên “cắm điện” vào ngôi nhà của mình, bóng đèn đã thắp sáng màn đêm. Mặc dù không được mọi người công nhận là một thứ ‘lành mạnh’ hay tối ưu nhất, nhưng thực tế là công nghệ đã giải phóng chúng ta khỏi sự hạn chế của ánh sáng tự nhiên.

Sau đó, các công cụ được thay thế bởi các thiết bị và mọi thứ di chuyển hoặc có thể di chuyển đều dần được chạy bằng pin. Thế hệ đầu tiên của ngôi nhà tự động được quảng cáo là mang đến hiệu suất tốt hơn và mang lại nhiều thời gian giải trí hơn. Nhiều thời gian hơn cho gia đình, nhiều cơ hội hơn cho những bà nội trợ theo đuổi sự nghiệp, ngôi nhà tự động đã giải phóng chúng ta khỏi những công việc chăm sóc nhà cửa.

Thay đổi là không thể tránh khỏi, xu hướng công nghệ mới hướng tới một thế hệ tự do trong nước  đang được xây dựng. Song, chi phí bỏ ra để thực hiện kế hoạch đó như thế nào? Bằng cách mời cả thế giới vào xem, chúng ta có đang trở nên quá lộ liễu? Bằng cách áp dụng smart home, chúng ta có đang mất đi sự an toàn cho ngôi nhà- không gian cá nhân nhất của chúng ta trong hơn hàng thiên niên qua?

Thế giới đã dần chấp nhận rằng quyền riêng tư đã không còn nữa, những suy nghĩ này có thể bị phớt lờ theo ý kiến của các nhà phát triển và nhà thiết kế. Tuy nhiên, vấn đề là đặt ra là câu hỏi về những gì smart home đang cung cấp đổi lấy những gì chúng ta phải từ bỏ. Sự đánh đổi liệu có xứng đáng không? Liệu cuộc sống trong nước có được cải thiện như trong những thế hệ tự động hóa đầu tiên? Các nhà thiết kế , các thành viên điều lệ của tổ chức đóng một vai trò lớn và quan trọng trong sự thay đổi đó, làm thế nào để chúng ta đảm bảo rằng một số nội dung quan trọng vẫn tiếp tục được giữ lại?

>>> Xem thêm: Một số cách ứng dụng để triển khai ứng dụng IoT

4.Trạng thái của Internet Vạn Vật

Internet vạn vật (IoT) là một trong những thuật ngữ hot mà khi nghe đến, chúng ta có thể biết ý nghĩa nhưng lại biết rất ít về tác động lưu hình của nó là gì. Và chúng ta nghe về những con số tuyệt vời như “75 tỷ thiết bị được kết nối IoT trên toàn thế giới vào năm 2025”  được nhắc đến.

Tuy nhiên, ý nghĩa của những con số này cũng giống như khi ta biết trái đất cách mặt trời 92.2 triệu dặm vậy. Chúng là những con số rất quan trọng, nhưng phần lớn chúng ta không hiểu chi tiết cụ thể là sao và chắc chắn không giải quyết các con số hàng ngày. Tất cả những gì hầu hết chúng ta muốn biết là nó sẽ cải thiện cuộc sống như thế nào.

Điều gì đã cản trở IoT smart home trở nên phổ biến như cách smart phone được phổ biến trên toàn thế giới như hiện nay? Hãy xem xét giai đoạn đầu của công nghệ điện thoại thông minh. Điều gì đã khiến họ thực hiện bước nhảy vọt từ một thiết bị bình thường trở thành thiết bị gần như gắn chặt vào tai của hầu hết mọi người trên hành tinh?

Điện thoại thông minh đã tồn tại trong khoảng một thập kỷ trước khi thị trường chứng kiến một sự thúc đẩy đáng kể. Việc phát hành iPhone vào năm 2007 đã tạo ra một sự thay đổi lớn khi Apple là hãng đầu tiên thiết kế và tiếp thị thiết bị này đưa vào sử dụng hàng ngày. Các tính năng mà iPhone giới thiệu (hoặc cải tiến) dường như là những điều chỉnh giao diện tinh tế nhưng lại có thể tạo ra một sự thay đổi lớn. Vậy mấu chốt quan trọng khiến smart home IoT có thể chuyển mình là gì?

5. Vấn đề với Niche, Sản phẩm của Internet Vạn Vật

Có vẻ như ngày càng có nhiều sản phẩm smart home để trang bị cho ngôi nhà được phát hành mỗi ngày. Tuy nhiên, với mỗi hệ thống mới, lại có một thiết bị IoT mới với một điều khiển từ xa kết nối với một ứng dụng trên điện thoại thông minh của bạn. Và cho dù bất kỳ thiết bị nào trong số này có thể hữu ích, sáng tạo và độc đáo như thế nào, chúng dường như không liên kết với mục đích lớn hơn nào nữa.

Vài năm trước, Yves Behar phát hành các thiết kế cho một hệ thống theo dõi khu vườn được kết nối có tên là Edyn . Hệ thống chứa hai sản phẩm, một sản phẩm để theo dõi đất và một sản phẩm khác để phản hồi dữ liệu đã theo dõi và tưới vườn khi cần thiết. Với các dữ liệu, ứng dụng có thể đề xuất loại cây nào có thể dễ trồng nhất và chúng cần gì để sinh sôi.

Nghe có vẻ khá tiện dụng, nhưng liệu nó có đủ thông tin cần thiết để được áp dụng rộng rãi hay thực sự thay đổi cách chúng ta săn sóc sân vườn ? Công cụ này là đại diện của hầu hết công nghệ smart home. Có thì tốt đó, nhưng nó có thực sự đáng giá không?

Đây là một câu chuyện về một người đàn ông ở Anh đã dành 11 giờ để pha một tách trà bằng ấm đun nước kết nối Wi-Fi của anh ấy. Có vẻ như hệ thống đã không thể kết nối với cái ấm đun nước. Câu chuyện bắt đầu từ năm 2016, nhưng đây vẫn để lại một câu hỏi hóc búa về sự tương tác giữa các thiết bị. Ấm đun nước đã không đi kèm với phần mềm có thể dễ dàng tích hợp với các thiết bị khác trong ngôi nhà.

6. Điều gì sẽ diễn ra tiếp theo ở Nhà thông minh IoT

Vấn đề với sự tương tác lộn xộn giữa nhiều ứng dụng đã trở nên rõ ràng và có một động lực hướng tới việc phát triển một ngôi nhà tích hợp ‘hub’ vượt trội cho tất cả các thiết bị smart home. Một số công ty chính là: SmartThings , Wink, Amazon’s Echo, và Apple đang tạo ra động lực với HomeKit .

Cho đến nay vẫn không có người dẫn đầu thực sự. Điều dường như còn thiếu là một giao diện phù hợp có thể làm giảm bớt một số vấn đề đau đầu liên quan đến sự thuận tiện.

 Josh.ai– một sản phẩm đã nhận ra nhu cầu gắn kết giữa các thiết bị và sử dụng công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) độc quyền của mình, tập trung tuyên ngôn của mình vào việc giao tiếp. Họ đã đoán trước được sự cần thiết của các chương trình để phát triển và xây dựng cùng với người dùng theo thời gian.

Sau đó, một số lệnh nhất định được ghi nhớ, vì vậy hệ thống Josh.ai biết rằng mỗi buổi sáng, nó nên từ từ tăng đèn, bật tin tức buổi sáng và chuẩn bị một tách cà phê. Giao diện giúp bạn không còn phải lựa chọn giữa các ứng dụng và phản hồi lệnh thoại để quản lý tất cả các thiết bị được kết nối. Josh.ai được quảng cáo là cho phép “bạn giao tiếp với ngôi nhà một cách tự nhiên như bạn nói chuyện cùng với một thành viên trong gia đình hoặc bạn bè.”

Josh.ai đặt sản phẩm của mình dựa trên việc sử dụng giọng nói chứ không phải bất kỳ giao diện nào khác – một bước đi quan trọng đối với công nghệ smart home. Nền tảng của họ về cơ bản là hỏi cách chủ nhà muốn lên chương trình ngôi nhà của họ một cách đơn giản nhất. Hệ thống kỳ vọng là ngay cả những quy trình phức tạp như thói quen buổi sáng cũng có thể được lập trình bằng giọng nói và ghi nhớ luôn về sau. “Này Josh, khi tôi về đến nhà, anh có thể bật đèn lên, đặt lò nướng ở 300 độ và đặt một cái gì đó giống Frank Sinatra không? Tôi đang đưa một người bạn về nhà chơi.”

Nếu Josh.ai là một trong những thiết bị điều khiển nhà thông minh đầy hứa hẹn có thể đưa xu hướng smart home sang giai đoạn phát triển tiếp theo, thì chúng ta có thể mong đợi gì từ công nghệ này trong tương lai gần?

Cụm từ “làm cho cuộc sống dễ dàng và hiệu quả hơn” được lặp lại thường xuyên trong các tuyên bố về sản phẩm này. Hầu hết những gì họ cung cấp là kiểm soát tự động những thứ như đèn và âm nhạc. Ngày nay chúng ta đang sống trong một thế giới khác xưa, đó là sự thật, nhưng liệu điều này có so sánh được với sự chuyển đổi từ chổi sang máy hút bụi không?

Ba điểm cơ bản của Josh.ai là tiết kiệm năng lượng dễ dàng, nhận thức liên tục về thiết bị và mạng lưới hệ thống dày đặc. Làm thế nào để những giá trị này so sánh với các công nghệ trước đây đã giải phóng đáng kể cuộc sống con người bình thường?

Mặc dù một số sản phẩm IoT có vẻ không hiệu quả, nhưng vấn đề thực sự ở đây là chúng có khả năng gây ra rủi ro đáng kể. Lấy trường hợp của  Nest làm ví dụ, còn gì có thể vô hại hơn một bộ điều nhiệt? Tuy nhiên, trong thời gian tồn tại tương đối ngắn của mình, Nest đã bị chỉ trích về việc bán lịch sử cháy nhà cho các công ty bảo hiểm.

Nếu bộ trung tâm smart home trở thành “người bạn tốt nhất” của bạn, bạn có muốn nó biết mọi thứ về sở thích của bạn không? Chúng ta liệu có thực sự muốn rằng gia đình hoặc bạn bè thân thiết nhất biết rõ về chúng ta? Chúng ta có nói với họ rằng chúng ta cô đơn không? Ngay cả khi họ rất giỏi trong việc giữ bí mật, liệu chúng ta có chia sẻ những suy nghĩ thầm kín nhất của mình với họ không?

Khi ai đó đi ngược dư luận, họ có thể trở thành một ‘Luddite’ -người luôn phản đối những thay đổi công nghệ mới. Nhưng có vẻ hơi lạ khi cách đây không lâu chúng ta đã đấu tranh vì sự riêng tư, và bây giờ chúng ta lại đang ở đây, háo hức trao trả lại nó?

>>> Nếu bạn đang có nhu cầu tìm hiểu về khóa học lập trình đi làm ngay. Hãy liên hệ với FUNiX ngay tại đây:

>>> Xem thêm chuỗi bài viết liên quan:

5 điều có thể bạn chưa biết về học lập trình trực tuyến FUNiX

IoT là gì và tại sao IoT lại quan trọng

Hướng dẫn về IoT và các hệ thống nhúng

Lợi ích kinh doanh của IoT

Nguyễn Hải Nam

Dịch từ bài: What is the Internet of Things, or IoT? A Simple Explanation