xTalk #128: Deepfake AI là gì? Làm thế nào để tránh bị lừa bởi công nghệ mới?

Với thực trạng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển như hiện nay, tất cả mọi người đều có thể trở thành đối tượng của hành vi lừa đảo. Đặc biệt sự xuất hiện của công nghệ Deepfake hiện đang là mối đe doạ lớn.

• Xtalk 176: Nữ sinh trở thành cử nhân công nghệ sớm nhờ học trực tuyến
• Giải pháp đào tạo nhân sự doanh nghiệp trong kỷ nguyên AI
• Muốn làm lập trình viên thì học ngành gì và học ở đâu?
• Thuật toán phát hiện nói dối bằng AI: Vũ khí mới trong cuộc chiến chống tội phạm
• Vai trò của AI trong chẩn đoán bệnh về mắt

Xuất hiện tại xTalk #128: “Ai lừa ai? Công nghệ Deepfake AI và hành vi lừa đảo”, anh Trương Gia Bảo – Chủ tịch Liên minh Chuyển đổi số – DTS Group đã mang đến những chia sẻ thú vị về công nghệ Deepfake cũng như cách phòng tránh các hành vi lừa đảo của kẻ xấu lợi dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI). 

Deepfake là gì? 

Deepfake là sự kết hợp của “deep learning” (học sâu) – 1 nhánh của công nghệ machine learning (học học máy) và “fake” có nghĩa là giả mạo. Công nghệ này được xây dựng dựa trên học máy và dữ liệu mở từ Google. Deepfake sẽ quét video, ảnh chân dung của một người nào đó, sau đó tạo ra các video dựa vào công nghệ AI để tạo ra các chi tiết trên gương mặt như mắt, mũi, miệng với chuyển động như người thật. Càng có nhiều hình ảnh, video gốc thì AI sẽ càng có nhiều dữ liệu để học và xây dựng. 

Deepfake AI hiện nay đã trở thành một mối lo ngại lớn không chỉ trong giới công nghệ mà còn của hầu hết mọi người, khi chúng được sử dụng với mục đích lừa đảo, thao túng thị trường. 

>> Khoá học lập trình do doanh nghiệp tài trợ 100% học phí, cam kết việc làm sau 6 tháng

Deepfake hoạt động như thế nào? 

Công nghệ này sẽ hoạt động theo 4 bước: 

• Bước 1: Đối tượng xấu sẽ thu thập dữ liệu. Ngày nay, một điều rất nguy hiểm là người dùng thường xuyên đăng tải hình ảnh, video lên Internet và mạng xã hội. Đó cũng chính là nguồn dữ liệu thô cho kẻ xấu lợi dụng.
• Bước 2: Từ dữ liệu này, kẻ xấu sẽ tạo ra những mô hình 3D về khuôn mặt, cơ thể của con người. 
• Bước thứ 3: Kẻ xấu sẽ đào tạo mô hình này để cung cấp cho nó những biểu cảm, cảm xúc.
• Bước thứ 4: Kẻ xấu sẽ gắn mô hình vào những hoàn cảnh rất tự nhiên như đi dạo công viên, làm việc tại văn phòng. Tuy nhiên họ vẫn sẽ xử lý kỹ thuật hình ảnh sao cho mượt mà nhất, đáng tin cậy nhất trước khi đưa vào sử dụng cho mục đích xấu. 

Anh Trương Gia Bảo cho biết hiện nay, AI cũng có thể tạo ra giọng nói tương tự con người. Những cuộc gọi tư vấn dịch vụ của các nhà mạng, ngân hàng hiện nay hầu hết được thực hiện bởi bot AI, được đào tạo để cá nhân hoá đối với từng cuộc gọi. Dù dữ liệu giọng nói hiện nay chưa được chia sẻ quá nhiểu nhưng trong tương lai đây cũng sẽ là hình thức lừa đảo phổ biến khi chúng ta chia sẻ những đoạn tin nhắn âm thanh hay đoạn phim. 

>> Khoá học lập trình do doanh nghiệp tài trợ 100% học phí, cam kết việc làm sau 6 tháng

Ai là đối tượng dễ bị lừa đảo bởi công nghệ mới? 

Với thực trạng phát triển như hiện nay, tất cả mọi người đều có thể trở thành đối tượng của hành vi lừa đảo, kể cả những người am hiểu về công nghệ. Vậy làm thế nào để phòng, tránh các hành vi này? 

Anh Trương Gia Bảo – Chủ tịch Liên minh Chuyển đổi số – DTS Group cho rằng: 

Thứ nhất, chúng ta nên có một “đề kháng phản ứng tự nhiên”, nên chuẩn bị sẵn tâm lý hiện nay có rất nhiều hình thức lừa đảo bằng công nghệ. Khi đối mặt với một tình huống có tính nghi ngờ cao hay nói cách khác là tình huống cần phải phân tích tính logic, chúng ta nên đặt câu hỏi: Tại sao tình huống đó lại xảy ra? Tại sao họ lại chỉ gọi video call (gọi hiển thị màn hình) một đoạn ngắn? Có vấn đề gì bất thường trong đoạn hội thoại? 

Thứ hai cần nhanh chóng kiểm tra. Ví dụ họ nhắn tin qua Facebook, bạn hãy sử dụng Zalo, Viber, hoặc gọi trực tiếp qua mạng viễn thông,… Hãy tạo ra một tình huống mà AI khó có thể giả lập. Ví dụ như hãy đặt ra những câu hỏi có “từ lóng” mà chỉ bản thân bạn và đối phương biết, hay những câu hỏi mang tính kiểm tra về địa chỉ, thời gian, con người, những câu hỏi mang tính khó hiểu hơn, bí mật hơn để AI không thể bắt chước hay thu thập được.

Minh Tiến

>> Khoá học lập trình do doanh nghiệp tài trợ 100% học phí, cam kết việc làm sau 6 tháng