Điện toán đám mây (cloud computing) là gì?

Điện toán đám mây (cloud computing) có nghĩa là gì? Điện toán đám mây hoạt động như thế nào để cung cấp sức mạnh cho các trang web và dịch vụ yêu thích của bạn?

• “Người làm IT ai cũng nên học về Cloud computing” 
• AI trên đám mây: Chuyển đổi doanh nghiệp ứng dụng như thế nào?
• Ưu điểm và hạn chế của cơ sở dữ liệu đám mây
• Machine learning trong các nền tảng bảo vệ ứng dụng đám mây
• FUNiX ra mắt môn học Vận hành hệ thống trên AWS - Chứng chỉ Cloud Computing

 Điện toán đám mây ở khắp mọi nơi. Hầu hết các dịch vụ trực tuyến chính sử dụng điện toán đám mây theo một cách nào đó. Điện toán đám mây cung cấp sức mạnh cho Facebook, Twitter, Netflix, iCloud, Google Drive và vô số dịch vụ hàng ngày khác.

Bạn có biết điện toán đám mây là gì? Dưới đây là cách hoạt động của công nghệ đám mây, các loại dịch vụ đám mây khác nhau và cách bạn có thể sử dụng điện toán đám mây.

1. Điện toán đám mây là gì?

Điện toán đám mây là việc cung cấp các dịch vụ điện toán (computing service) qua internet. Các dịch vụ máy tính đó bao gồm máy chủ, lưu trữ trực tuyến, cơ sở dữ liệu, mạng, phân tích, và thậm chí toàn bộ nền tảng đám mây.

Về mặt phát triển và dịch vụ, điện toán đám mây chủ yếu là trả tiền cho lượng bạn sử dụng. Điều đó có nghĩa là bạn chỉ trả tiền cho các tài nguyên điện toán đám mây mà bạn dùng. Việc chuyển sang điện toán đám mây là một sự thay đổi rõ rệt so với cơ sở hạ tầng kinh doanh internet hiện có, nơi một tổ chức sẽ mua và bảo trì phần cứng của riêng mình.

Điện toán đám mây cho phép chia sẻ tài nguyên phần cứng, giúp giảm chi phí, tăng hiệu quả cơ sở hạ tầng và mở rộng quy mô theo nhu cầu của doanh nghiệp. Theo đó, điện toán đám mây còn chỉ việc chia sẻ tài nguyên và cơ sở hạ tầng qua internet để phục vụ lợi ích của doanh nghiệp, khách hàng và những người dùng khác.

Điện toán đám mây đã tồn tại từ những năm 60, khi các tổ chức có thể thuê thời gian trên một máy tính lớn. Tuy nhiên, phải đến khi Amazon phổ biến khái niệm này vào năm 2006 với Elastic Compute Cloud (EC2) mang tính đột phá, thuật ngữ “điện toán đám mây” mới trở thành xu hướng phổ biến.

>>> Xem thêm: Điện toán đám mây là gì và nó hoạt động như thế nào?

2. Điện toán đám mây hoạt động như thế nào?

Các trang web và ứng dụng vận hành sử dụng front end và back end. Front end là phần mà bạn tương tác cùng, như tài khoản Facebook hoặc Google Drive.

Back end là phần điện toán đám mây, chứa mã dịch vụ hoặc ứng dụng, dịch vụ giám sát, cơ sở dữ liệu, lưu trữ, v.v. Các nhà cung cấp điện toán đám mây lớn nhất có kho hàng khổng lồ chứa đầy các máy chủ chuyên cung cấp dịch vụ đám mây.Điều cốt lõi ở đây là điện toán đám mây có thể dễ dàng truy cập từ mọi nơi miễn là có kết nối internet. Dù bạn ở London hay Lebanon, một dịch vụ điện toán đám mây có thể cung cấp cùng một dịch vụ.

Ngày nay, điện toán đám mây có nhiều mô hình khác nhau, cung cấp các loại dịch vụ khác nhau.

• Cơ sở hạ tầng như một dịch vụ (Infrastructure as a Service, hay IaaS) là một dịch vụ điện toán đám mây phổ biến cung cấp cho một trang web hoặc dịch vụ phần cơ sở hạ tầng back end. Cơ sở hạ tầng giữa các lần triển khai khác nhau và rất linh hoạt, làm cho IaaS trở thành một trong những mô hình điện toán đám mây phổ biến nhất.
• Nền tảng như một dịch vụ (Platform as a Service, hay PaaS) giúp các tổ chức cung cấp toàn bộ nền tảng trực tuyến, chăm sóc phần cứng và hệ điều hành. Một trong những điểm khác biệt chính từ IaaS đến PaaS là ​​phạm vi các công cụ và khuôn khổ phát triển có sẵn cho các nhà phát triển, cho phép tạo ra các ứng dụng và dịch vụ phức tạp.
• Phần mềm như một dịch vụ (Software as a Service, hay SaaS) là việc sử dụng điện toán đám mây để cung cấp một ứng dụng như một dịch vụ. SaaS là ​​mô hình điện toán đám mây mà bạn có nhiều khả năng đã sử dụng.

Cũng có hai mô hình triển khai điện toán đám mây chính:

• Triển khai toàn bộ đám mây (Full cloud deployment) tồn tại hoàn toàn trong môi trường đám mây. Các ứng dụng được phát triển trên đám mây hoặc được chuyển sang nó.
• Triển khai đám mây hỗn hợp (Hybrid cloud) cho phép cơ sở hạ tầng và ứng dụng hiện có sử dụng công nghệ điện toán đám mây mà không cần di chuyển toàn bộ. Việc triển khai kết hợp cho phép các sản phẩm hiện có áp dụng một số lợi ích chính của điện toán đám mây mà không phải hy sinh hệ thống nội bộ hiện có.

3. Đám mây công cộng (public cloud) là gì?

Đám mây công cộng là một dịch vụ điện toán đám mây, như Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure hoặc Google Cloud, được mở cho bất kỳ ai mua và sử dụng. Thông thường, đám mây công cộng tính phí cho các tài nguyên được sử dụng trong một khoảng thời gian thanh toán cụ thể.

Ngược lại, đám mây riêng (private cloud) là một môi trường điện toán đám mây chỉ những người nhất định mới có thể truy cập được. Đám mây riêng đôi khi được gọi là đám mây nội bộ hoặc đám mây công ty, vì chúng cung cấp các lợi ích tương tự như đám mây công cộng — cơ sở hạ tầng, khả năng mở rộng, quản lý chi phí — mà không có các điểm tiêu cực, chẳng hạn như các vấn đề về bảo mật và quyền riêng tư.

Nhiều tổ chức lớn sử dụng các dịch vụ điện toán đám mây giống như người dùng bình thường. Ví dụ: bạn có thể truy cập Amazon và tạo phiên bản EC2 ngay bây giờ. Đồng thời, Netflix, Twitch, LinkedIn, Facebook và nhiều công ty công nghệ toàn cầu khác cũng đang sử dụng công nghệ điện toán đám mây tương tự để cung cấp sức mạnh cho các trang web và dịch vụ mà bạn sử dụng hàng ngày.

Ở cấp độ cơ bản, mọi người đều đang sử dụng các dịch vụ điện toán đám mây giống nhau.Điểm khác nhau nằm ở các mô hình, cách triển khai và sản phẩm.

>>> Xem thêm: Mức Lương AWS là bao nhiêu? Bạn có nên theo nghề lập trình điện toán đám mây

4. Ưu điểm của Điện toán đám mây là gì?

Điện toán đám mây mang lại nhiều giá trị cho người dùng cuối.

Ưu điểm chính và một ưu điểm mà hầu hết mọi người đều quen thuộc là công việc và dữ liệu của bạn có sẵn trên bất kỳ máy tính nào. Sau khi đăng nhập vào Dropbox, Google Drive, iCloud hoặc các dịch vụ khác, bạn có thể truy cập các tệp và tài liệu như thể bạn đang ngồi trên máy tính để bàn.

Điện toán đám mây mở rộng sang các dịch vụ khác như Google Tài liệu, Trang tính và Trang trình bày (Google Docs, Sheets, Slides), cho phép bạn bắt đầu làm việc ở một thiết bị đầu cuối và kết thúc ở thiết bị đầu cuối khác, với rất ít sự khác biệt giữa hai thiết bị này.

Điện toán đám mây cũng đã thay đổi các yêu cầu phần cứng cá nhân. Thay vì kéo một chiếc máy tính xách tay hiệu suất cao đi khắp nơi, người dùng có thể lựa chọn các dịch vụ đám mây. Người dùng có thể chọn các thiết bị nhỏ hơn, ít tiêu tốn năng lượng hơn, với ít nhất một số công việc của họ sẽ diễn ra bằng cách sử dụng dịch vụ đám mây, chủ yếu thông qua trình duyệt hoặc ứng dụng web.

Một ví dụ điển hình về điều này là các mẫu Chrome OS và Chromebook của Google. Thường rẻ hơn nhiều so với một máy tính xách tay có kích thước tương tự, Chromebook là một máy tính tập trung vào đám mây chủ yếu nhắm đến người dùng hay di chuyển và thị trường giáo dục.

Một khía cạnh khác của điện toán đám mây là dung lượng lưu trữ đám mây lớn có sẵn cho người dùng cuối. Việc tải lên và lưu trữ hàng trăm gigabyte ảnh hiện đã trở nên phổ biến. Đây là một cách dễ dàng và rẻ để sao lưu các tệp kỹ thuật số của bạn.

5. Điện toán đám mây có nhược điểm nào?

Nhược điểm lớn nhất của công nghệ này là yêu cầu kết nối internet để truy cập các dịch vụ nhất định. Nếu kết nối internet của bạn bị ngắt, việc truy cập vào các tệp và dịch vụ dựa trên đám mây là không thể. Bên cạnh đó, độ trễ đóng một vai trò quan trọng.

Người dùng các dịch vụ điện toán đám mây cũng phải đối mặt với các vấn đề về bảo mật và quyền riêng tư. Vì các ứng dụng và dịch vụ điện toán đám mây liên tục trực tuyến, có nguy cơ vi phạm bảo mật từ người dùng hoặc dịch vụ. Ví dụ: bạn có biết rằng một số loại ransomware có thể mã hóa lưu trữ đám mây không?

Ngoài ra, nhiều dịch vụ đám mây phổ biến nhất là hoàn toàn miễn phí, điều này rất tuyệt cho người tiêu dùng. Mặt khác, nhiều dịch vụ lưu trữ dữ liệu người dùng, do đó tạo ra các vấn đề về bảo mật và quyền riêng tư.

Nói rộng ra, các dịch vụ điện toán đám mây cũng loại bỏ quyền kiểm soát khỏi tay người dùng. Bạn có thể tải ảnh xuống và đồng bộ hóa tệp với máy tính của mình. Nhưng bạn không kiểm soát dịch vụ, cũng như không sở hữu dịch vụ đó, dù bạn có đăng ký hay không. Nếu dịch vụ chuyển sang trạng thái ngoại tuyến, tốt hơn hết bạn nên hy vọng mình nhận được cảnh báo đủ sớm để sao lưu dữ liệu của mình. Tùy thuộc vào từng dịch vụ,  có thể khó để tìm kiếm một giải pháp thay thế.

>>> Xem thêm: Tại sao nên học lập trình điện toán đám mây? Thu nhập của kỹ sư đám mây

6. Điện toán đám mây ở khắp mọi nơi

Điện toán đám mây và các dịch vụ đám mây ở khắp mọi nơi. Công ty nghiên cứu toàn cầu, Gartner, ước tính chi tiêu cho đám mây công cộng trên toàn thế giới sẽ tăng từ 182 tỷ USD vào năm 2018 lên con số khổng lồ 331 tỷ USD vào năm 2022. Sự ra đời của kết nối internet nhanh hơn trên toàn cầu và sự mở rộng sắp xảy ra của công nghệ 5G tạo cơ hội cho nhiều dịch vụ hơn nữa chuyển sang mô hình đám mây.

Bất chấp sự gia tăng của điện toán đám mây và các dịch vụ đám mây, vẫn còn rất nhiều nhầm lẫn. Hãy tìm hiểu về bảy hiểu lầm phổ biến về điện toán đám mây này. 

Dịch từ: https://www.makeuseof.com/tag/what-is-cloud-computing/

>>> Nếu bạn đang có nhu cầu tìm hiểu về khóa học lập trình đi làm ngay. Hãy liên hệ với FUNiX ngay tại đây:

>>> Xem thêm chuỗi bài viết liên quan:

Từ A-Z khóa học lập trình Cloud tại FUNiX

Có nên sử dụng phần mềm đóng gói SaaS không?

Từ A-Z về công nghệ điện toán đám mây Cloud

Điện toán đám mây là gì? Công nghệ Cloud được hoạt động như thế nào?

Top 5 Công dụng điện toán đám mây Cloud trong Giáo dục

Vân Nguyễn