Giải thích về nghề lập trình Blockchain cho người mới

• Ưu điểm của việc phát triển Private Blockchain cho doanh nghiệp
• Làm cách nào để tạo một blockchain private để tăng cường bảo mật?
• Những điều cần biết về tiền điện tử Ethereum
• Cách tạo hợp đồng thông minh bằng Ethereum
• Công nghệ Blockchain và xu hướng mới trong năm 2023

Lập trình Blockchain là công việc chịu trách nhiệm phát triển và cải tiến các ứng dụng liên quan đến blockchain, nổi tiếng là dApps (Decentralized Applications), hợp đồng thông minh (smart contract), thiết kế kiến trúc và giao thức blockchain. Họ cũng xử lý mô hình 3D, thiết kế 3D, phát triển nội dung 3D, chẳng hạn như trong phát triển game.

Lập trình Blockchain là ngành nghề hot được nhiều người quan tâm bởi thu nhập khủng, là ngành đang khan hiếm nhân sự. Dưới đây là một số vấn đề bạn cần biết về lập trình Blockchain khi mới tìm hiểu ngành.

1. Các loại lập trình Blockchain

1.1 Lập trình kiến trúc Blockchain

Trước khi một blockchain có thể được phát hành, các tính năng quan trọng bao gồm kiến ​​trúc và giao thức của nó phải được giải quyết. Điều này phải được viết bằng mã. Ví dụ: trước khi blockchain bitcoin được phát hành trở lại vào năm 2009, các quy tắc và quy định quản lý tình huống đó đã được mã hóa bằng c ++. Loại mã hóa này thường được thực hiện bằng các ngôn ngữ như c và java hoạt động gần với máy hơn.

1.2 Xây dựng hợp đồng thông minh hoặc ứng dụng (DApp)

Trong một ứng dụng tập trung thông thường, mã phụ trợ đang chạy trên các máy chủ tập trung, trong khi Dapp có mã phụ trợ chạy trên mạng ngang hàng phi tập trung. Giống như một ứng dụng, DApp có thể có mã giao diện người dùng của nó được viết bằng bất kỳ ngôn ngữ nào và giao diện người dùng có thể thực hiện các cuộc gọi đến phần phụ trợ.

>>> Xem thêm bài viết: Khóa học lập trình trực tuyến dành cho người mới tại FUNiX

2. Nền tảng lập trình Blockchain phổ biến

2.1 Hyperledger

Hyperledger là một nền tảng blockchain mã nguồn mở để giúp cải tiến công nghệ và thông qua sự kết nối, nó cung cấp các công cụ, đào tạo và sự kiện liên quan để hỗ trợ sự phát triển hợp tác của sổ cái phân tán dựa trên blockchain. Mục tiêu của nền tảng này là cung cấp công nghệ blockchain mô-đun có chứa giao diện lập trình ứng dụng (API) phong phú, dễ sử dụng. 

Hyperledger giảm rủi ro bảo mật và đảm bảo rằng chỉ các bên tham gia giao dịch mới được cấp quyền.

2.2 Ethereum

Ethereum là một nền tảng blockchain mã nguồn mở để phát triển các ứng dụng phi tập trung hoặc DApps chạy trên công nghệ blockchain. Nền tảng blockchain Ethereum tạo điều kiện cho các hợp đồng thông minh hoặc tập lệnh được chạy thông qua các nút trong mạng. Nó không chỉ theo dõi giao dịch mà còn lập trình nhúng. Ethereum cung cấp nhiều lựa chọn lập trình, C ++, Go, Python, Java và hơn thế nữa. Hợp đồng thông minh được xây dựng bằng Solidity, một ngôn ngữ lập trình cấp cao, hướng hợp đồng.

3. Top 5 ngôn ngữ lập trình Blockchain phổ biến nhất

3.1 Ngôn ngữ lập trình Java

Java là một trong 3 ngôn ngữ lập trình hàng đầu lập trình lên các ứng dụng, app, phần mềm nổi tiếng. Ngôn ngữ này cũng được coi là một trong những ngôn ngữ lập trình blockchain hàng đầu được sử dụng để phát triển. Một số sản phẩm của Blockchain được phát triển bằng Java: NEM, IOTA, NEO và Hyperledger Fabric.

3.2 JavaScript 

Ngôn ngữ lập trình Blockchain JavaScript được đánh giá là phù hợp với nhiều nhu cầu phát triển ứng dụng app hay phát triển game. Đây là ngôn ngữ lập trình tốt để phát triển Blockchain. Một số ưu điểm của ngôn ngữ JavaScript đó là khả năng tích hợp sử dụng trên nhiều nền tảng như: di động, web, máy tính, PC, laptop,..

3.3 Ngôn ngữ lập trình Python

Ngôn ngữ lập trình Python rất hữu ích trong lập trình Blockchain bởi một số ưu điểm như:

• Lập trình chuỗi khối bằng ngôn ngữ Python dễ thực hiện
• Hoàn hảo cho cả phương pháp tiếp cận cơ sở và kịch bản
• Hỗ trợ mã nguồn mở
• Mã hóa chuỗi khối trong python hiệu quả cho việc tạo mẫu
• Steem, Hyperledger Fabric và NEO là một vài dự án Blockchain dựa trên Python phổ biến đang thịnh hành trong ngành.

3.4 PHP

Được phát hành vào năm 1995, ngôn ngữ PHP là một ngôn ngữ lập trình khác được sử dụng để phát triển Blockchain mà mọi công ty phát triển ứng dụng di động có uy tín đều khuyên dùng để tạo các giải pháp Blockchain.  PHP thường được sử dụng để phát triển các giải pháp blockchain có độ phức tạp. 

3.5 Solidity

Bị ảnh hưởng bởi JavaScript, Powershell và C ++, Solidity là ngôn ngữ lập trình blockchain đầu tiên mà bạn có thể chọn học. Đặc biệt là khi bạn muốn phát triển App hoặc đang muốn tham gia vào phát triển game. Một số ưu điểm của ngôn ngữ lập trình này đó là:

• Thân thiện với nhà phát triển
• Khả năng truy cập vào cơ sở hạ tầng JavaScript
•  Lập trình được gõ tĩnh
• Khả năng thừa kế tài sản trong hợp đồng thông minh
• Độ chính xác chính xác

4. Chương trình học lập trình Blockchain

4.1 Môn 1: Blockchain cơ bản

Môn học đầu tiên của chương trình lập trình Blockchain cung cấp cho người học những kiến thức tổng quan và các khái niệm cơ bản trong công nghệ blockchain (công nghệ chuỗi khối). Ngoài ra, các bài tập lớn trong môn học sẽ giúp các bạn học viên áp dụng kiến thức và thực hành các kỹ năng đã học với các đề bài thực tế trong công nghệ blockchain.

Mục tiêu:

• Hiểu về lịch sử, các khái niệm chính, cấu trúc và các nguyên tắc hoạt động chính của công nghệ blockchain.
• Hiểu được các khái niệm, cấu trúc và nguyên lý hoạt động của Ethereum blockchain.
• Hiểu được cơ chế bảo mật, thẩm định giao dịch, thẩm định khối, tính bất biên của dữ liệu trong blockchain.
• Hiểu được khái niệm về sự tin cậy (trust), các quy tắc và cơ chế xây dựng đồng thuận (consensus) trong blockchain.
• Hiểu và có thể thiết lập, thực hành với Ethereum blockchain.

4.2 Môn 2: Hợp đồng thông minh

Môn học này sẽ cung cấp cho bạn kiến thức và kỹ năng để thiết kế, lập trình, triển khai và thực thi một hợp đồng thông minh – thành phần xử lý yêu cầu, tính toán của công nghệ blockchain. Smart contract cho phép thực hiện các hoạt động do người dùng định nghĩa, có độ phức tạp tùy ý mà thường không thực hiện được thông qua các giao thức của tiền điện tử thuần túy. Chúng cho phép người dùng thực hiện các điều khoản, quy tắc và chính sách của ứng dụng. Smart contract là một tính năng mạnh mẽ có thể tạo ra các hệ thống tự quản hiệu quả, minh bạch nếu được thiết kế và mã hóa hợp lý.

Mục tiêu:

• Hiểu được vai trò, cấu trúc và các nguyên tắc chính của smart contract trên nền tảng công nghệ blockchain.
• Hiểu được nền tảng ngôn ngữ Solidity trong xây dựng smart contract với máy ảo Ethereum (Ethereum Virtual Machine).
• Biết cách xây dựng và phát triển smart contract trên nền tảng công nghệ blockchain.
• Hiểu các best practice (thực tiễn tốt nhất) trong việc đánh giá tính phù hợp của các giải pháp blockchain.
• Thực hành và phát triển smart contract.

4.3 Môn 3: Phát triển ứng dụng phi tập trung

Môn học này giúp trang bị kiến thức và kỹ năng để thiết kế và phát triển các ứng dụng phi tập trung đầu cuối (Dapps) – cung cấp cho bất kỳ ai quyền truy cập vào các tính năng và dịch vụ của blockchain. Học viên sẽ sử dụng Truffle IDE, hợp đồng thông minh, ứng dụng web client đơn giản và MetaMask. Học viên sẽ tìm hiểu về kiến trúc của Dapp: giao diện front-end client, được hỗ trợ bởi blockchain và các hợp đồng thông minh. Môn học cũng đề cập đến các thiết kế cơ bản của quy trình phát triển Dapp, Truffle và các lệnh (init, phát triển, thử nghiệm và di chuyển), phát triển theo hướng thử nghiệm của Dapp, các mô hình ứng dụng Dapp, và các tiêu chuẩn mới cần thiết cho hành vi Dapp có thể dự đoán được.

Mục tiêu:

• Hiểu khái niệm máy chủ blockchain như là nền tảng cho ứng dụng phi tập trung (Daaps).
• Biết cách làm việc với môi trường Truffle để phát triển Dapp và kiểm thử.
• Hiểu được các thực tiễn tốt nhất (best practice) để cải thiện thiết kế cơ bản của Dapps.
• Hiểu các quy định của các đề xuất xem xét và cải tiến Ethereum (Ethereum Improvement Proposal – EIP và Ethereum Request for Comments – ERC.
• Thiết kế và phát triển một ứng dụng phi tập trung.

4.4 Môn 4: Các nền tảng Blockchain

Môn học này cung cấp cho người học sự hiểu biết về hệ sinh thái blockchain rộng lớn. Người học được giới thiệu về các nền tảng blockchain là Hyperledger Fabric của Linux Foundation và Blockchain của Microsoft Azure. Nội dung môn học cũng thảo luận về các nền tảng ứng dụng phi tập trung Augur và Grid +; những thách thức và giải pháp quan trọng để phát triển nền tảng blockchain; các giải pháp phi tập trung khác với Hệ thống tệp liên hành tinh (IPFS) và Hashgraph; và đặc biệt khám phá 2 nền tảng blockchain do Việt Nam phát triển: Akachain, Tomochain. 

Mục tiêu: 

• Hiểu được vai trò, cấu trúc và các nguyên tắc chính của smart contract trên nền tảng công nghệ blockchain.
• Hiểu được nền tảng ngôn ngữ Solidity trong xây dựng smart contract với máy ảo Ethereum (Ethereum Virtual Machine).
• Biết cách xây dựng và phát triển smart contract trên nền tảng công nghệ blockchain.
• Hiểu các best practice (thực tiễn tốt nhất) trong việc đánh giá tính phù hợp của các giải pháp blockchain.
• Thực hành và phát triển smart contract.

4.5 Môn 5: Đồ án cuối khóa – Blockchain

Đồ án cuối khóa yêu cầu học viên phải phát triển một ứng dụng để định giá một sản phẩm bằng công nghệ blockchain. Dự án cho phép người dùng mua và bán trực tiếp mà không cần đặt hàng. Việc mua hàng diễn ra ngay lập tức giữa người dùng và một nhà cung cấp cố định. Để thực hiện dự án, người học không chỉ thực hành các kỹ năng về lập trình, mà còn trải qua các bước cần thiết khác của một dự án như phân tích yêu cầu, thiết kế sản phẩm, triển khai thiết kế thiết kế và chạy thử  ứng dụng. Kết thúc đồ án, học viên sẽ cần phải cung cấp một ứng dụng hoạt động cùng với các tài liệu phân tích, thiết kế và kiểm thử tương ứng.

Xem thêm các chủ đề hữu ích:

• 5 Điểm đáng chú ý tại khóa học lập trình trực tuyến FPT – FUNiX
• Từ A-Z chương trình học FUNiX – Mô hình đào tạo lập trình trực tuyến số 1 Việt Nam
• Lý do phổ biến khiến học viên nước ngoài chọn FUNiX
• Lưu ý để học blockchain trực tuyến hiệu quả cao tại FUNiX
• Lý do nữ giới nên chọn FUNiX để học chuyển nghề IT
• FUNiX trở thành đối tác của Liên minh Blockchain Việt Nam
• 3 lý do bạn trẻ nên học blockchain trực tuyến ở FUNiX

Nguyễn Cúc