5 cách để học lập trình nhanh hơn mỗi ngày

Học lập trình không phải là chuyện mà ta có thể làm trong một sớm, một chiều, nhưng nó không phải là quá khó khăn. Có rất nhiều điều bạn có thể làm cho nó dễ dàng hơn khi bạn học lập trình. Bài viết sau đây được tham khảo từ trang web cprogramming.com sẽ có thể giúp ích cho chúng ta khám phá được những bí quyết để học lập trình tốt hơn và nhanh hơn.

Chắc hẳn bạn đã từng có thắc mắc tại sao trong lớp học của mình, nhiều bạn đã biết trước các ngôn ngữ lập trình. Trong những ngày đầu đi học thường nắm bắt kiến thức rất nhanh, nhưng càng về sau lại bị bỏ sau các sinh viên khác. 

Đó chính là việc hoc đã đi quá nhanh, và lối mòn của họ là tưởng rằng mình biết tất cả nhưng thực sự không biết gì khi thực hiện công việc lập trình. Những người đó có thể biết một số cái nâng cao hơn so với những sinh viên khác, nhưng bấy nhiêu đó là không đủ để nắm vững các nguyên tắc cơ bản. 

Do đó, trước tiên chúng ta cần tạo cho mình một nền tản (Foundation) tốt bằng cách thường xuyên luyện tập thực hành cái bài tập lập trình. Trong quá trình luyện tập như vậy bạn sẽ thấy được những vấn đề cơ bản mà các lập trình viên thường mắc phải. Và tạo cho mình một thoái quen tốt để giải quyết vấn đề.

Đồng thời bạn đừng bao giờ ngừng luyện tập bất cứ việc gì, cũng không nên đi quá nhanh hay quá chậm. Đừng tránh một chủ đề nào sau khi bạn đã nắm vững tất cả về nó. Bằng cách đối mặt với nhiều ý tưởng và thách thức, bạn sẽ nhanh chóng nắm bắt được những vấn đề cơ bản. Sau đây hãy cùng FUNiX khám phá 5 cách để bạn định hướng được việc học lập trình nhanh hơn.

1. Xem các ví dụ về code (Look at the Example Code):

– Khi đọc sách chúng ta thường tập trung những gì được viết trên trang sách đó, nhưng học lập trình thì chắc chắn phải thực hành. Khi bạn mới bắt đầu học lập trình, bạn nên xem xét kỹ lưỡng và cố gắng tìm hiểu từng ví dụ. Trước khi đọc các lời giải thích về nội dung trong sách, bạn nên cố gắng đọc và hiểu các đoạn code mà tác giả đã viết có tác dụng làm gì. Tuy các ví dụ đó không phải lúc nào cũng chạy, nhưng sẽ giúp bạn có thói quen check code cẩn thận và góp phần giúp chúng ta viết code rõ ràng hơn.

– Chúng ta phải viết code làm sao để cho các lập trình viên khác có thể đọc và hiểu được, và để khi bạn nhìn lại cũng nắm được. Do đó cần phải tuân thủ những nguyên tắc, và cú pháp khi viết code để đảm bảo kiểm tra được các lỗi đơn giản, các phần hướng dẫn viết code theo một mẫu chuẩn thường được viết tại trang đầu các cuốn sách lập trình, nhưng ít người học lập trình sẽ để ý đến vấn đề này.

2. Đừng chỉ đọc các ví dụ về code – hãy chạy thử nó (Don’t just Read exam code – Run It)

– Khi bạn đọc một chương trình hướng dẫn (hay một cuốn sách), bạn thường xem các ví dụ code của nó và nói “Tôi đã nắm được nó, tôi đã hiểu được nó….”. Khả năng cao là bạn có thể nắm được nó, nhưng bạn thực sự chưa hiểu được nó hoạt động như thế nào, sẽ cho kết quả ra sao.

Do đó trước khi đọc một cuốn sách về lập trình, bạn nên cài trình biên dịch của ngôn ngữ mà bạn đang học vào máy (ví dụ học C+ thì bạn cài Dev C+ hay visual c+). Để sẵn sàng chạy tất cả các ví dụ trong cuốn sách hay chương trình mà bạn đang đọc bất cứ lúc nào.

– Chạy thử ở đây không phải là copy rồi paste vào rồi nhấn F5. Bạn nên tự mình đánh những đoạn code đó vào chương trình biên dịch, vì khi đó bạn thực sự buộc mình phải đi qua tất cả các công đoạn, việc gõ mã lệnh sẽ giúp bạn chú ý đến các chi tiết cú pháp của ngôn ngữ lập trình – những sự thiếu sót như thiếu dấu chấm phẩy ở cuối mỗi câu lệnh có thể làm bạn hết sức đau đầu.

– Sau khi gõ mã lệnh vào chương trình, hãy chạy thử nó. Sau đó hãy viết thêm một số câu lệnh mới vào chương trình của mình xem nó hoạt động ra sao. Điều đó sẽ giúp bạn hiểu nhanh hơn về ý nghĩa của mỗi câu lệnh.

3. Hãy viết mã riêng của bạn càng sớm càng tốt (Write your own code as soon as possible).

– Khi bắt đầu viết một chương trình lập trình, bạn thường không biết phải bắt đầu từ đâu, sử dụng cấu trúc dữ liệu gì? Việc phân bổ cấu trúc code như thế nào? Xử lý các phương thức ra sao?… Điều đầu tiên là bạn sử dụng các công cụ tìm kiếm ở google hoặc các công cụ tìm kiếm khác tìm được đoạn code mình cần. Điều này sẽ khiến tư duy lập trình của bạn ngày càng giảm đi và ngày càng bị lệ thuộc vào các công cụ tìm kiếm.

– Giải pháp được đưa ra trong trường hợp này là bạn hãy nghĩ ra một thuật toán riêng. Đầu tiên bạn viết nó bằng mã giả, sau đó mới dùng ngôn ngữ lập trình để viết lại. Tuy việc này rất khó và tốn nhiều thời gian, nhưng sẽ giúp bạn có được những kinh nghiệm thực sự hữu ích, khả năng tư duy lập trình ngày càng tiến bộ. Thay vì lên mạng copy code về sửa.

– Trường hợp bạn phải viết một chương trình code lớn. Khi đó bạn hãy phân nhỏ từng tính năng chương trình, tập thiết kế cấu trúc của chương trình đó rồi ghép chúng lại với nhau sẽ được một chương trình lớn hoàn chỉnh hơn. Có thể chương trình đó không hoạt động tốt, nhưng cái mà bạn được ở đây chính là kinh nghiệm và tư duy lập trình.

4. Tìm hiểu cách sử dụng công cụ Debug (Learn to use a Debugger)

– Debug là một công cụ rất tốt có tác dụng để gỡ rối chương trình khi có một lỗi nào đó là chương trình bạn chạy sai. Công cụ cho bạn theo dõi giá trị của các biến và sự thay đổi qua từng mã lệnh của chương trình. Công cụ debug mạnh nhất có lẽ được tích hợp trong các sản phẩm của Microsoft như Visual Studio. Công cụ debug giúp hiểu chương trình của mình hơn, và là thứ cần phải biết khi viết chương trình.

– Một chương trình debug có thể giúp bạn trả lời những gì mà bạn đang làm như ví dụ bên dưới.

int main() { int x; int y; if( x > 3 ) // <— Giá trị của X ở đây là bao nhiêu? { y = 4; // <— Dòng code này thực thi như thế nào? } }

– Và lời khuyên cuối cùng về debug là: khi lần đầu tìm hiểu về debuger, có thể nó sẽ làm bạn mất khá nhiều thời gian để sửa lỗi chương trình. Nhưng khi bạn nắm được các kiến thức về debug sẽ đem lại cho bạn một lợi ích lớn trong việc tiết kiệm thời gian khi sửa lỗi. Tôi tin rằng mỗi bạn đều có thể tìm ra cho mình một cách debug chương trình hiệu quả, bởi điều này sẽ theo suốt sự nghiệp lập trình của bạn.

5. Tìm kiếm thêm những nguồn tài nguyên khác (Seek our more sources)

– Khi bạn không hiểu một điều gì đó, internet chính là một nơi chứa đựng lượng thông tin khổng lồ. Thế nhưng có những bài viết về đề tài mà bạn muốn tìm thì tác giả lại viết sơ sài, hoặc có thể sai hoàn toàn. Do đó bạn phải hết sức thận trọng khi sử dụng các thông tin từ internet vào chương trình lập trình của mình

– Ngoài ra việc tìm kiếm một cuốn sách phù hợp với những giải thích chi tiết sẽ giúp bạn nhanh chóng nắm được vấn đề hơn.

– Bạn cũng có thể tham gia vào các diễn đàn, hội nhóm về lập trình (ví dụ lập trình c, c+, c# thì có diễn đàn Congdongcviet.com), khi không hiểu một vấn đề gì đó bạn có thể đăng bài để các thành viên trong diễn đàn giúp đỡ kịp thời. Nếu có khả năng về tiếng anh thì bạn hãy lên các diễn đàn nước ngoài sẽ có nhiều thành viên xuất sắc ở đó tìm kiếm thông tin và trả lời giúp bạn các câu hỏi (codeproject.com, cprogramming.com, cplusplus.com…). Lưu ý khi hỏi trên các diễn đàn bạn phải đặt câu hỏi ngắn gọn, tập trung vào mô tả nội dung vấn đề mà bạn đang gặp vướng mắc thì bạn sẽ nhận được câu trả lời tốt nhất.

Lương Thuận – dịch từ code5s