Ở FUNiX, mentors có thể giúp bạn học bằng cách thực hành

Nếu bạn gặp khó khi viết mã nguồn C++, mentors có thể giúp bạn một đoạn mã nguồn mẫu, bạn chạy thử để tự có câu trả lời cho mình.

• Tìm hiểu về kỹ năng tự học bộ môn lập trình
• Người trẻ nên nhảy việc thế nào trong 5 năm đầu sự nghiệp
• 4 điều cha mẹ nên dạy con để trẻ sớm có khả năng tự học
• Người có yếu tố này luôn tiến nhanh nhất trong sự nghiệp
• 3 kỹ năng quan trọng giúp bạn phát triển vượt bậc trong năm mới 2023

Học là quá trình người học hình thành kỹ năng về một cái gì đó có thật ngoài đời. Nếu cái có thật là chiếc xe ô tô, thì kỹ năng cần hình thành có thể là sử dụng xe (lái xe); hoặc chế tạo xe, phụ tùng nào đó của xe, bảo dưỡng sửa chữa xe…

Trường hợp nếu cái có thật là một cơ sở dữ liệu thì kỹ năng cần hình thành có thể là sử dụng cơ sở dữ liệu (để lập trình), sử dụng hệ quản trị cơ sở dữ liệu (để vận hành cơ sở dữ liệu của một tổ chức); kỹ năng cũng có thể là thiết kế và tạo ra cơ sở dữ liệu, bảo dưỡng cơ sở dữ liệu đó.

Kỹ năng khi đã được hình thành thì tồn tại trong não, chứ không không phải ở đôi tay, dù đôi tay thật sự lái cái xe. Có người là lái xe điêu luyện, nhưng nếu não bị tổn thương thì có thể kỹ năng lái xe sẽ biến mất, dù đôi tay vẫn lành lặn, nguyên vẹn.

Bạn có thể vừa lái xe, vừa nói chuyện với người bên cạnh trong xe mà chẳng cần nghĩ gì về việc lái xe cả, đó là vì kỹ năng lái xe của bạn đã thành thạo. Bạn càng thành thạo kỹ năng lái xe thì kỹ năng càng ẩn sâu hơn vào vô thức, cũng như càng thành thạo kỹ năng lập trình thì bạn càng dễ dàng code mà không cần phải cố gắng.

Để hình thành kỹ năng trong não thì bạn phải tự làm lấy cho mình, y như muốn no bụng thì bạn phải tự ăn, không ai có thể ăn thay bạn cả. Tự học để hình thành kỹ năng trong não, cũng như tự ăn để hình thành chất dinh dưỡng nuôi cơ thể. (Nếu ta không tự đưa thức ăn vào dạ dày được thì y học hiện nay vẫn có thể giúp ta, nhưng biến thức ăn thành chất dinh dưỡng nuôi thân thì cho đến hôm nay vẫn là việc mà cơ thể của ta phải tự làm).

Tóm lại, học hiệu quả là tự học, mà càng hiệu quả hơn nếu tự học theo nhịp điệu của chính mình (self-paced learning). 

Học lái xe thì phải có cái xe thật để lái thực hành.

Học nấu ăn thì phải có bếp, có thực phẩm, đồ nấu bếp để thực hành.

Học chế tạo cái máy bóc vỏ trứng thì phải có xưởng để thực hành.

…

Trường hợp tệ nhất là học chay, chẳng biết làm thế nào để thực hành nội dung học.

Học tốt nhất và tệ nhất là có hay không có thực hành.

Trong số các lĩnh vực có thể học, thì học công nghệ thông tin là dễ thực hành nhất, thiết bị thực hành rẻ nhất. Bởi vì để thực hành nội dung học, bạn chỉ cần một cái máy tính, còn phần mềm như bộ soạn thảo ngôn ngữ lập trình, trình biên dịch, hệ quản trị cơ sở dữ liệu… thì toàn là nguồn mở và miễn phí, sẵn có trên mạng.

Đối với học công nghệ thông tin, thì điều này đúng cho cả học tại trường (offline) và học trên mạng (online).

Nhưng so với học offline thì học online còn có lợi thế khác mà học offline không thể có: máy tính luôn liền bên bạn, bạn có thể học thoải mái ở nhà, hoặc ở bất cứ chỗ nào mà bạn thấy thích, học bao lâu tùy thích, chưa hiểu thì dừng lại, đi chơi, đợi một “tia chớp” lóe sáng trong đầu thì quay lại học tiếp, chưa hiểu nữa thì hỏi mentors. Học theo “nhịp điệu của riêng bạn” (self-paced learning) mà.

Đã học theo kiểu “tự tiến bước” mà lại cần mentors giúp. Có gì sai sai ở đây không?

Tất nhiên là mentors giúp không sai, là đúng. Nhưng giúp như thế nào thì tốt cho bạn?

Mentors có thể giúp bạn một số thứ, nhưng theo ý kiến cá nhân của người viết thì mentors có thể giúp bạn một cách hiệu quả là học bằng cách thực hành để vượt qua những khó khăn cụ thể trong quá trình học.

Nếu bạn gặp khó với đại số quan hệ, ví dụ viết một mệnh đề mà chẳng biết kết quả đúng hay sai, mentors cũng y như bạn trước đây thôi, cũng gặp khó khăn này. Nhưng khác bạn là mentors đi trước nên biết rằng mỗi mệnh đề của đại số quan hệ chính là một câu lệnh SQL, mà câu lệnh SQL thì có thể chạy trên cơ sở dữ liệu và nhìn kết quả để biết mệnh đề đại số quan hệ tương ứng là đúng hay sai. Mentors có thể gửi cho bạn một cơ sở dữ liệu Access có một ít dữ liệu mẫu, và bạn có thể viết câu lệnh SQL tương ứng của mệnh đề đại số quan hệ bạn đang học, dựa vào đó bạn có thể “vọc” để tự trả lời câu hỏi của mình. Nếu không thích Access, bạn có thể import dữ liệu vào SQL Server trên máy bạn để chạy, đó cũng lại là một thực hành khác, để bạn biết rằng Access, SQL Server hay Oracle, dù là những hệ quản trị cơ sở dữ liệu khác nhau, nhưng chúng đều theo mô hình dữ liệu quan hệ, vì thế về logic, chúng như nhau.

Hay nếu bạn gặp khó khi viết mã nguồn C++, mentors có thể giúp bạn một đoạn mã nguồn mẫu, bạn chạy thử để tự có câu trả lời cho mình.

Tham khảo mã nguồn mẫu, dữ liệu mẫu, thiết kế mẫu của mentors, chạy thử chúng cũng như bạn tham khảo nguồn mở trên mạng thôi. Nhưng hơn nguồn mở ở chỗ, bạn xử lý được ngay khó khăn cụ thể đang gặp, vào đúng lúc cần thiết.

Bản thân cái máy tính luôn bên bạn trong lúc học cũng có thể là một machine mentor của bạn, nếu gặp khó khi học lý thuyết, hãy tìm cách biến cái khó ấy thành dữ liệu mẫu, mã nguồn mẫu để chạy thử luôn trên máy tính, đúng thì tốt, nhưng thường là mẫu của bạn sai, sai thì sửa luôn trên máy tính và chạy thử cho đến khi đúng. Nhưng dù vẫn sai thì bạn cũng chả mất gì ngoài một chút thời gian suy nghĩ viết và chạy thử. Cái mất này rất đáng, vì khi đó sẽ đến lượt human mentors giúp bạn, nhưng câu hỏi lúc này bạn đặt ra sẽ cụ thể hơn, sắc nét hơn vì chính bản thân bạn đã hiểu vấn đề hơn rồi.

Học bằng cách thực hành càng nhiều thì càng tốt, chỉ bằng đôi tay của mình bạn mới có thể hình thành kỹ năng trong não mình, kỹ năng của bạn sẽ hình thành nhanh hơn và vững chắc hơn, nhanh đạt đến độ thành thạo như người vừa lái xe, vừa nói chuyện mà không phải chú ý gì nhiều đến việc lái xe.

Học bằng cách thực hành, không ngành nào thuận tiện, dễ đạt được như học ngành công nghệ thông tin, đặc biệt là học online theo kiểu self-paced.

Mentor Hoàng Xuân Thịnh

Kỹ sư về Giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp