Cha đẻ của ngành Công nghệ thông tin Việt Nam là ai?

GS. Tạ Quang Bửu được xem là "cha đẻ" của ngành Công nghệ thông tin Việt Nam.

• Xu hướng chọn học gia sư trực tuyến của phụ huynh Việt
• Báo cáo Việc làm và mức lương ngành công nghệ thông tin năm 2024
• Review 5 khóa học lập trình cho người mới bắt đầu tốt nhất
• Có nên chọn khóa học lập trình online miễn phí không? Gợi ý các trang web học lập trình miễn phí
• Review tổ chức giáo dục trực tuyến FUNiX năm 2024 cho các bạn chưa biết

Tạ Quang Bửu (1910–1986) là giáo sư, nhà khoa học Việt Nam, người đặt nền móng cho lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ quân sự, công nghệ thông tin Việt Nam, nguyên Phó chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học – Kỹ thuật Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Đại học và Trung học Chuyên nghiệp của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. 

GS. Tạ Quang Bửu là một trong những nhà trí thức tài giỏi của Việt Nam. Ông có kiến thức uyên thâm về toán học, vật lý, từng thi đỗ vào Trường Centrale (A) Paris năm 1930, học Toán và Vật lý lượng tử ở các trường Đại học Paris, Bordeaux (Pháp) và Oxford (Anh) từ 1930 đến 1934. 

Ông có cống hiến to lớn cho sự nghiệp cách mạng, giải phóng dân tộc cũng như nền khoa học, công nghệ, thông tin của nước nhà. Ông được xem là cha đẻ của ngành Công nghệ Thông tin Việt Nam. 

1. Sáng kiến đưa máy tính điện tử đầu tiên về Việt Nam 

Vào những năm 1960 của thế kỷ trước, trong khi 2 miền Nam – Bắc vẫn đang ngày đêm chiến đấu với sự oanh tạc của quân đội Hoa Kỳ, nguồn lực của đất nước bấy giờ đều được huy động để đưa ra tiền tuyến, GS. Tạ Quang Bửu vẫn không quên xây dựng đội ngũ nhân lực về Khoa học Công nghệ – Thông tin cho đất nước, đặt những viên gạch đầu tiên cho nền CNTT của Việt Nam.

Theo sáng kiến của GS Tạ Quang Bưu, khi đó đang là Phó chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học – Kỹ thuật Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp (trước đó ông là Hiệu trưởng của trường Đại học Bách Khoa Hà Nội), nước ta sẽ bắt đầu xây dựng ngành máy tính điện tử, và một trong những việc đầu tiên là nhập một máy tính điện tử cỡ trung bình – máy tính Minsk-22 của Liên Xô. 

Để chuẩn bị cho việc lắp đặt và vận hành máy tính điện tử, Uỷ ban KHKTNN đã cử một đoàn thực tập sinh gồm 9 người được tuyển chọn từ nhiều nơi như: ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Tổng hợp Hà Nội (nay là ĐH Quốc gia Hà Nội) và cả trong quân đội để sang Liên Xô học tập. 

Đến cuối năm 1967, chiếc máy tính điện tử Minsk-22 đầu tiên đã đến Việt Nam. Dưới sự chỉ đạo của GS. Tạ Quang Bửu, máy được đặt ở tầng 1 số nhà 39 Trần Hưng Đạo (Trụ sở của Bộ Khoa học Công nghệ ngày nay) để thuận lợi chi việc khai thác máy và bảo trì. Đây được xem là quyết định táo bạo, bởi trong bối cảnh cuộc chiến tranh chống Mỹ lúc bấy giờ, máy bay có thể bắn phá, ném bom bất cứ lúc nào. 

2. Vị bộ trưởng lỗi lạc, “cầu nối khoa học công nghệ thế giới với Việt Nam”

Trong suốt cuộc đời cống hiến cho đất nước, cho nền KHCNTT, GS. Tạ Quang Bửu đã viết nhiều cuốn sách như: “Sống”, “Về các cấu trúc Bourbaki”, “Nguyên tử – Hạt nhân – Vũ trụ tuyến”, “Đại số các toán tử”,… đã giúp nhiều nhà khoa học trong nước tiếp cận được các lý thuyết về khoa học, công nghệ từ nhiều nguồn tài liệu từ những quốc gia phát triển. 

Giáo sư cũng rất coi trọng việc đào tạo bài bản để tăng cường tiềm lực khoa học, củng cố kiến thức cho các sinh viên cà cán bộ trong ngành, đồng thời chủ trương hạn chế việc sao chép nguyên xi từ các tài liệu nước ngoài mà cần phải sáng tạo, học hỏi để thích ứng với mọi thay đổi nhanh chóng của khoa học. Ông nhiều lần tổ chức các buổi sinh hoạt, đứng ra thuyết trình những vấn đề mới nhất về khoa học, đặc biệt là toán học cho đông đảo cán bộ nghiên cứu và giảng viên đại học. 

GS Nguyễn Xiển từng nhận xét về ông tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc năm 1948: “Với những người mở đường như ông Tạ Quang Bửu, Lê Văn Thiêm, chắc chắn nước ta sẽ có hàng trăm nhà toán học tài năng không kém các nước”. 

Không chỉ tài năng trong lĩnh vực KHCNTT, GS Tạ Quang Bửu còn sử dụng thành thạo tiếng Pháp, Anh, Đức, có thể đọc hiểu tiếng Nga, tiếng Trung,… Chính vì vậy, ông nhiều lần mời các nhà toán học lỗi lạc nước ngoài từng từng đạt giải thưởng Fields như: Laurent Schwartz, Alexandre Grothendieck,… tới Việt Nam giảng dạy về các vấn đề toán học hiện đại cho đội ngũ cán bộ và giảng viên trong nước. Bên cạnh đó ông cũng là người đưa ra chủ trương mở các lớp phổ thông chuyên toán,  đưa học sinh Việt Nam dự thi các cuộc thi Olympic Toán học Quốc tế từ năm 1974. 

Với những cống hiến không ngừng nghỉ, GS. Tạ Quang Bửu đã nhiều lần nhận được những giải thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước, trong đó tiêu biểu nhất là: Huân chương độc lập Hạng Nhất (truy thăng Huân chương Hồ Chí Minh),  truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học Công nghệ (1996). Tên ông được đặt cho giải thưởng về KHCNTT lớn nhất Việt Nam hiện nay – Giải thưởng Tạ Quang Bửu. 

>>> Nếu bạn đang có nhu cầu học lập trình trực tuyến, tìm hiểu ngay tại đây:

>>> Xem thêm các chủ đề hữu ích:

• Tất cả những điều bạn cần biết về khóa học lập trình tại FUNiX FPT
• 5 Điểm đáng chú ý tại khóa học lập trình trực tuyến FPT – FUNiX
• Từ A-Z chương trình học FUNiX – Mô hình đào tạo lập trình trực tuyến số 1 Việt Nam
• Lý do phổ biến khiến học viên nước ngoài chọn FUNiX
• Lưu ý để học blockchain trực tuyến hiệu quả cao tại FUNiX
• Lý do nữ giới nên chọn FUNiX để học chuyển nghề IT
• FUNiX trở thành đối tác của Liên minh Blockchain Việt Nam
• 3 lý do bạn trẻ nên học blockchain trực tuyến ở FUNiX
• Những sự thật thú vị về trang web đầu tiên trên thế giới

Minh Tiến (Tổng hợp)